به گزارش رکنا، ما در این مطلب به بررسی تاریخی و افسانهای بنای قلعه اژدها در شهرستان لار استان فارس پرداخته ایم.
براساس نوشتهها و مستندات موجود، قلعه اژدهاپیکر با ساختاری از دیوارهای سنگی محاطی، بخشهای فوقانی و میانی خودنمایی میکند. آثار و شواهد تاریخی حاکی از قدمت این قلعه به دورههای پیش از اسلام است. همچنین سفالها و آثاری از دوره مغول و حتی قبل از آن در این بنا شناسایی شده است. پیش از سلطنت رضاشاه، صد سال پیش این مکان مسکونی بوده و بعدها در زمان حکومت رضاشاه بمباران گردید. گفته میشود در دوران صفویه، این قلعه به عنوان زندان سلطنتی مورد استفاده قرار گرفته و جایی برای زندانی کردن فرزندان حکام سرکش بوده است.
لار، شهری با افسانههای خاکی
لار، شهری تاریخی و افسانهای در استان فارس، در میان کوهها و در فضایی آمیخته با غبار و خاک قرار دارد. این شهر، داستانهای رمزآلود و پرماجرایی را در دل خود دارد. در وسعت دشتی بیآذین، شهری تاریخی میبینیم که در طی زلزلهها بارها ویران شده و همچنان با استواری بر جای مانده است.
لار با گذر از تاریخ پرالتهاب، نامهای گوناگون همچون «ایراهستان» و «لاد» را تجربه کرده و با وجود زخمهای طبیعی و انسانی هنوز شکوهی از دورانهای پیشین خود را حفظ کرده است. مسجد جامع لار، قلعه اژدهاپیکر و دیگر بناهای تاریخی این منطقه همگی شاهدی بر قدمت و غنای فرهنگی این شهر هستند.
در عین حال، این شهر با امکانات هوایی و پرواز مستقیم از تهران، همچنان مقصد قابلتوجهی برای گردشگران است؛ اگرچه ناشناخته ماندن آن، مانع از معرفی کامل جاذبههای آن شده است. بسیاری از بناهای تاریخی لار نیز با خطر فرسایش و نابودی روبرو هستند.
رازهای نهفته در نام و تاریخ لار
برخی روایتها در کتابهای تاریخی اذعان دارند که نام لار از پسر گرگین میلاد، فرمانروای این سرزمین، گرفته شده است. حتی در منابعی نظیر تاریخ مفصل لار، اشاره شده که این ناحیه در زمانهای دور با نام «یوتیا» شناخته میشده است.
از نمونههای دیگری که در روایتهای تاریخی آمده، داستان تاجگذاری فرزندان گرگین میلاد در این شهر است. همچنین در کتاب تاریخ قم، به زندگی و حکمرانی برخی از نسلهای حاکمان این منطقه اشاراتی شده است.
داستانهای قلعه اژدهاپیکر
این قلعه که همچنان استوار بر فراز شهر لار ایستاده، داستانهای متعددی را به گوش میرساند. کتاب «تحفةالغرائب» چنین مینویسد: «از قلّه کوه تا به قعر آن سنگ تراشیدهاند. گویند چاهی در آن گنجی عظیم نهفته به همراه ماری موکّل بر آن. کسانی که برای یافتن گنج به اینجا آمدهاند، هرگز بازنگشتهاند.»
بر اساس کاوشهای باستانشناسی، قدمت این قلعه به دوره ساسانی بازمیگردد. اما این بنا در دوران پهلوی اول بهسبب اسکان اشرار تخریب شد و امروزه فقط بخشهایی از آن باقی مانده است. برخی معتقدند این قلعه زمانی مکانی مقدس و نیایشگاه بوده است.
با گذر زمان، این قلعه با وجود تخریبهای فراوان و بیمهریها، همچنان جاذبهای برجسته برای گردشگرانی است که به لار سفر میکنند. همچنین، این قلعه محل داستانهای دیگری است که مهاجمان متعددی را در طول تاریخ به یاد میآورد.
آرامگاه مادر یا کلک مردم لار؟
در نزدیکی قلعه، آرامگاهی با نام ننه نادر قرار دارد که روایات گوناگونی درباره آن وجود دارد. برخی منابع تاریخی میگویند این مقبره به زرنگی مردم لار در زمان حمله نادرشاه مربوط است. آنها شهر را به نشانه عزاداری مزین کرده و با ساخت آرامگاهی، ادعا کردند که این مقبره مادر نادرشاه است، تا از حمله نظامی در امان بمانند.
با این حال، در برخی اسناد تأیید شده که این مقبره واقعاً مربوط به مادر نادرشاه بوده است. این مکان که بر بلندای قلعه قرار گرفته، اکنون با فرسایش و یادگارینویسیها مواجه است و نمای آن آسیب دیده است.
بهرغم تمامی این ماجراها، لار همچنان شهری است که ارزش کشف و معرفی بهتر را دارد و میتواند به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری در ایران تبدیل شود.
source