بازار مسکن همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی، در کنار سایر بازار‌ها تنش‌ها و نوسانات متعددی را طی سال‌های اخیر تجربه کرده است. یکی از مهم‌ترین تنش‌های این بازار، شکاف‌ میان عرضه و تقاضا می‌باشد که علی‌رغم سیاست‌های حمایتی و اجرای قوانین مصوب در حوزه افزایش تولید اما‌ برطرف نشده و همچنان تناسب میان عرضه و تقاضا را برقرار نکرده است. آگاهان این عرصه بر این باورند که اگر شکاف میان عرضه و تقاضا پر نشده، به سبب کاهش میزان تولید، عدم اجرای درست قوانین، بوروکراسی‌های اداری و عدم حضور بخش خصوصی است. به زعم فعالان حضور بخش خصوصی و بهره‌گیری‌ از نظرات کارشناسانه می‌تواند کمک شایانی به بازار‌مسکن داشته باشد و زمینه تعدیل عرضه و تقاضا را فراهم سازد. برخی دیگر نیز براین باورند که عدم موفقیت افزایش تولید به سبب آن است که هم‌پوشانی صحیح در بازار شکل نگرفته است؛ بدین معنا که تنها میزان نیاز برآورد شده و روند ساخت آغاز گشته است اما حرکت‌های جمعیتی، دسترسی به امکانات و میزان تمایل افراد برای سکونت در مناطق مختلف بررسی نشده است. به گفته کارشناسان، یکی از طرح‌های قابل توجه که زمینه ساز هم‌پوشانی بازار مسکن و تعدیل عرضه و تقاضا را فراهم می‌سازد، طرح جامع مسکن و طرح کالبدی منطقه‌ای است. دو مهمی که حالا از سوی وزیر پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی نیز مطرح شده و در صورت کسب رای اعتماد پیش‌روی وزارتخانه قرارخواهد داشت. ‌در بررسی بیش‌تر این موضوع و چگونگی‌ کاهش چالش‌های‌ موجود در حوزه مسکن به گفت‌وگو با فرهاد بیضایی، کارشناس مسکن و حسن محتشم، عضو هیئت مدیره انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران پر‌داختیم چراکه با کاهش چالش‌ها تورم مسکن در مسیر نزولی شدن قرارمی‌گیر‌د و بازار مسکن نیز از روند رکودی و پر فراز و نشیب خود خارج می‌شود. 

فرهاد بیضایی، کارشناس مسکن:
هم‌پوشانی در بازار مسکن وجود ندارد و ساخت  متناسب با نیاز انجام نشده است
فرهاد بیضایی، کارشناس مسکن در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح وضعیت کنونی بازار مسکن پرداخت و دراین باره توضیح داد: مادامی که سخن از شکاف میان عرضه و تقاضا در بازار مسکن می‌گردد، باید دید که این موضوع بر اساس چه مبنای مطرح شده و مقصود دقیق از شکاف میان عرضه و تقاضا چیست.    وی افزود: هنگامی که طرح نهضت ملی مسکن به منظور پر شدن شکاف میان عرضه و تقاضا مطرح گشت، طرح شناسایی خانه‌های خالی نیز عنوان شد و بیان گشت که آمارهای موجود حاکی از وجود تعداد قابل توجهی از خانه‌های خالی‌است.
بیضایی تصریح کرد: اگر خانه خالی به میزان قابل توجه وجود دارد، به معنای آن است که طرف عرضه افزایش پیدا کرده است. بنابراین در چنین فرآیندی اگر شکافی شکل گیرد، شکاف عرضه بیش‌تر است.      کارشناس بازار مسکن همچنین خاطرنشان کرد: چالش حال حاضر بازار‌مسکن این است که هم‌پوشانی میان عرضه و تقاضا وجود ندارد و در مکان‌هایی که نیاز و تقاضا کم است، عرضه بالاست و مسکن خالی وجود دارد. وی متذکر شد: باید بیان داشت که تولید مسکن درکشور اتفاق افتاده اما هم‌پوشانی صورت نگرفته است. به عنوان مثال در  شمال شهر تهران واحدی ارزنده و خالی وجود دارد اما قدرت خرید آن واحد وجود ندارد و به همین خاطر تقاضا نیز شکل نمی‌گیرد. همچنین ممکن است واحد ساخته شده در منطقه‌ای باشد، که تقاضا وجود ندارد چراکه تامین نیاز در آن منطقه شکل نمی‌گیرد؛ به طورمثال واحد موردهدف، ساختمان مسکن مهر در استان خوزستان است که برای تعداد بسیاری از مردم قابل مهاجرت و سکونت نیست. 
بیضایی در‌پاسخ به اینکه مهم‌ترین چالش بازار مسکن چیست، بیان کرد: چالش کنونی مسکن، هم‌پوشانی عرضه و تقاضا در تمامی سطوح ساخت مسکن است. او در تشریح چگونگی تعدیل هم‌پوشانی در بازار مسکن عنوان داشت: به منظور تعدیل هم‌پوشانی باید برنامه ریزی صحیح داشت. بخشی از این مولفه‌های موردنیاز در برنامه وزیر پیشنهادی مطرح شده است. پیش‌تر قرار  بود طرح جامع مسکن اجرایی شود که متاسفانه این مهم  صورت نگرفت. به موجب اجرای طرح جامع مسکن مبرهن می‌گشت که گروه هدف چیست، چه میزان تقاضا و چه میزان توانایی خرید وجود دارد، قیمت تمام شده چقدر خواهد بود و نقاط بحرانی کجاست. 
وی اضافه کرد: مادامی که طرح جامع مسکن اجرا نشود، ساخت شکل‌می‌گیرد اما‌ روند ساخت با تقاضا برابر نخواهد شد. به عنوان مثال اکنون تعداد بسیاری خانه خالی (مسکن مهر) در شهر هشتگرد، پردیس و پرند وجود دارد که خالی از سکنه رها شده است. 
بیضایی در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: باید از تجربیات گذشته درس گرفت و باید کوشید تا اشتباهات تکرار نشود. در برنامه‌های وزیر پیشنهادی ، طرح کالبدی مطرح شده که حرکت‌های جمعیتی کشور را مشخص خواهد کرد.  به عنوان مثال اکنون در شهر تهران تقاضا وجود دارد اما با توجه به سرمایه‌گذاری در سایر شهرها، آیا طی ۱۰ سال آینده نیز تقاضا به همین میزان در تهران باقی خواهند ماند؟ به طورحتم خیر. طی ۱۰ سال آینده تقاضا در سایر شهرها افزایشی خواهد شد و دراین راستا نیاز است که  درصدد برنامه‌ریزی باشیم. باید متناسب با سرمایه‌گذاری‌های شکل گرفته و حرکت‌های جمعیتی به فکر مسکن افراد باشیم و برنامه‌ ریزی‌ لازم را‌در دستورکار قرار دهیم.

حسن محتشم، عضو هیئت مدیره انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران:
رفع چالش‌های بازار مسکن در گرو برنامه مدون  و واگذاری امور به بخش خصوصی است
حسن محتشم، عضو هیئت مدیره انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح فاصله میان عرضه و تقاضا در بازار مسکن پر‌داخت و در این باره بیان کرد: فاصله میان عرضه و تقاضا سال‌هاست که در بازار مسکن شکل گرفته و برطرف نشده است. به منظور کاهش این فاصله وزرات راه و شهرسازی در سال ۱۳۹۵ طرحی را عنوان کرد و برساخت سالانه یک میلیون واحد مسکن تاکید داشت. وی با بیان اینکه دولت باید از نقش کارفرمایی فاصله بگیرد و روند افزایش تولید را به بخش خصوصی واگذار کند، افزود: تاکید بر ساخت یک میلیون واحد مسکن بیانگر آن بود که فاصله میان عرضه و تقاضا بسیار می‌باشد و عرضه متناسب با تقاضا نیست. متاسفانه‌ طرح‌های مرتبط با حوزه ساخت مسکن طی سال‌های اخیر موثر واقع نشد و موفقیتی نیز در این بخش کسب نگشت. مهم‌ترین دلیل عدم موفقیت، کارفرما بودن دولت و دخالت در پیش‌برد امور ساخت است. محتشم با اشاره به بوروکراسی‌های اداری تصریح کرد: متاسفانه در فرآیند بررسی‌های اداری، بوروکراسی پیچیده‌ای وجود دارد. به موجب بوروکراسی‌های اداری، طرح در زمان موردنیاز به اجرا نمی‌رسد و از هدف نهایی خود فاصله می‌گیرد. عضو هیئت مدیره انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران با بیان اینکه باید روند اجرای طرح‌های مصوب را تسریع کرد، همچنین خاطرنشان داشت: به طول انجامیدن ساخت مسکن و کاهش میزان ساخت در مقایسه با میزان مطرح شده در طرح پیشنهادی موجب می‌گردد که اهداف موثر واقع نشوند. او به افزایش تقاضا و کاهش عرضه در بازار مسکن پرداخت و متذکر شد: باید بپذیریم که تقاضا در بازار مسکن همواره وجود دارد. بخش قابل توجهی از این تقاضا به سبب بزرگ شدن نسل، ازدواج و تشکیل خانواده جوانان است. همچنین در فرآیند واحدهای مسکونی بسیاری دچار فرسودگی می‌شوند که این امر خود نیاز به مسکن را افزایش می‌دهد. وی با بیان اینکه باید کارها را به بخش خصوصی سپرد و برنامه ریزی صحیح را دردستورکار قرار داد، یادآور شد: تا زمانی که برنامه‌ ریز‌ی‌های مدون و از پیش تعیین شده در دستورکار قرار نگیرد، نمی‌توان شاهد موفقیت در حوزه مسکن بود. دولت باید برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهد و بکوشد که کار به بخش خصوصی واگذار شود. عدم ‌‌واگذاری روند ساخت به دست بخش خصوصی سبب می‌شود که مشکلات حوزه مسکن مرتفع نگردد و چالش‌ها‌ تشدید شود. محتشم با اشاره به تورم موجود در بازار مسکن بیان داشت: یکی از چالش‌های جدی بازار مسکن، مسئله تورم است. طی سال‌های اخیر تورم رشد قابل توجهی داشته است و درآمدها دیگر پاسخگوی نیاز نمی‌باشد. آحاد مردم ناچارند که با تورم موجود، درآمد خود را صرف نیازهای روزانه کنند و از موضوع مسکن که نیاز اساسی و جدی است، غافل بمانند. عضو هیئت مدیره انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران با اشاره افزایش مهاجرت معکوس همچنین ادامه داد: به موجب تورم مسکن، امکان تامین مسکن برای بسیاری از افراد از دست رفته و مهاجرت معکوس از کلان شهرها به نقاط متوسط و از نقاط متوسط به مناطق پایین شهر شکل گرفته است. بسیاری از افراد نیز از مناطق ضعیف و حاشیه نشین به روستاها مهاجرت معکوس دارند و بی‌شک این روند نتیجه عملکرد نامناسب و تصمیمات غیرکارشناسی درحوزه مسکن است. او در پایان این گفت‌وگو با تاکید بر لزوم برنامه ریزی صحیح بیان کرد: چالش‌های مسکن به موجب تصمیمات نادرست می‌باشد و بی‌شک تیم اقتصادی دولت و وزارت راه و شهرسازی می‌بایست با برنامه ریزی و برنامه مدون این چالش‌ها را مرتفع سازد.