«آرمان امروز» در گفت و گو با کارشناسان بررسی می کند

آرمان امروز- رها معیری: چندی پیش عده‌ای از دواطلبان کنکور سال جاری و سال گذشته، در اعتراض به تغییر ناگهانی مبتنی بر ممنوعیت انتخاب‌رشته پذیرفته‌شدگان پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی سال گذشته در کنکور امسال، امروز «سه‌شنبه» مقابل نهاد ریاست‌جمهوری تجمع کردند. عده‌ای از پذیرفته‌شدگان کنکور ۱۴۰۲ در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی که بنا به مصوبه کنکور می‌توانستند در آزمون سراسری امسال نیز شرکت و انتخاب رشته کنند، نسبت به تغییر یک‌شبه این مصوبه و ممنوعیت انتخاب رشته برای آن‌ها، اعتراض کردند. بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی سهم نمره سابقه تحصیلی برای سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی در رشته‌های پرمتقاضی برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۳ در پایه دوازدهم به میزان ۴۰ درصد با تأثیر قطعی، برای سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ فقط پایه دوازدهم به میزان ۵۰ درصد با تأثیر قطعی، برای سال تحصیلی ۱۴۰۴ – ۱۴۰۵ فقط پایه یازدهم و دوازدهم به میزان۶۰ درصد با تأثیر قطعی و برای سال تحصیلی ۱۴۰۵ – ۱۴۰۶ و بعد از آن پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم به میزان ۶۰ درصد با تأثیر قطعی در نمره کل نهایی خواهد بود. بر این اساس، سهم نمره‌کل سابقه تحصیلی پایه دوازدهم نظام ۳-۳-۶ در گروه‌های آزمایشی علوم‌انسانی، علوم‌تجربی و ریاضی‌-فیزیک به میزان ۴۰ درصد قطعی در آزمون سراسری ۱۴۰۲ بود.
آب پاکی شورای انقلاب فرهنگی روی دست معترضان
عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز درباره گمانه‌زنی‌هایی که درباره تغییر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح می‌شود و اظهارات وزیر جدید آموزش و پرورش عنوان کرد: «وزیر آموزش و پرورش پاسخ دقیقی داده و گفتند مصوبه شوراست، وزارت آموزش نمی‌تواند ورود کند.» اما فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت گفت:‌« دانش‌آموزان و والدینشان از ابتدای دولت نگرانی خود را بابت مسأله کنکور از مسیرهای مختلف به گوش رئیس‌جمهور رسانده‌اند. با توجه به اینکه پرونده کنکور امسال بسته شده است، در جلسات آتی شورای انقلاب فرهنگی موضوع کنکور سال‌های آینده مجددا بررسی، کارشناسی و بازبینی می‌شود. اجرای عدالت آموزشی برای همه دانش‌آموزان در سراسر کشور از اولویت‌های جدی دولت چهاردهم است.
مضرات یک طرح بر جسم و روح دانش‌آموزان
در این رابطه حسین سالاریان، کارشناس آموزشی به خبرنگار «آرمان امروز»، گفت: برغم انکه قانون تأثیر قطعی معدل در کنکور با هدف بازگرداندن ارامش روانی و مالی به خانواده‌ها و ممانعت از نفوذ مافیای کنکور در سیطره حیات علمی کشور بوده است، اما طی سه سال برگزاری این شیوه ضمن انکه هیچ یک از این اهداف محقق نشده‌اند بر میزان نارضایتی‌ها و هزینه‌ها به مثابه شکل رزوناسی افزوده است.
وی افزود: اضطراب و استرس و هزینه‌های معنوی، مالی و روانی چند برابری را به سبب برگزاری چند امتحان نهایی و دو کنکور و ملزومات هریک بر دوش دانش‌آموزان، خانواده‌ها و دولت نهاده است. همچنین امتحانات نهایی دوره‌های دهم تا دوازدهم خود نوعی کنکور شده‌اند که طی این سه سال علاوه بر ایجاد هزینه‌های مالی فراوان بر دوش خانواده‌ها، انواع مافیا را در این مسیرها در خود پرورانده است که خود نگرانی‌ها و اضطراب اماده شدن برای هر ازمون با وجود کاسبان امتحانات نهایی و مؤسسات سودجوی مختلف، ضعف عملکرد برخی از مدارس، اشنا نبودن برخی از طراحان سؤال به اهداف آموزشی را می‌توان نام برد که هر ساله موجب نارضایتی‌های فراوان برای خانواده‌ها و دانش‌آموزان شده است.
این کارشناس آموزشی با اشاره به اینکه «حباب رتبه‌ها» از دیگر معیاب مهم این طرح است، و خاطرنشان کرد: به واسطه داوطلبین بدون آنکه در کنکور ۱۴۰۳ شرکت کرده باشند از نمره و تراز کنکورشان در سال ۱۴۰۲ در کنکور امسال برای انتخاب رشته استفاده نمودند و این چالش برای کنکوری‌های امسال، خود یک فاجعه و بی‌عدالتی آموزشی تلقی می‌شود. از سویی دیگر، این معضلات موجب ازیبن بردن خلاقیت در دانش اموزان شده و به ایجاد تنش و استرس طولانی‌مدت در دانش‌آموزان در سال‌های نوجوانی و گاه مزمن شدن ان در سال‌های دیگر به عنوان چالش اجتماعی و روانی خواهد شد در عین حال مافیاهای متعدد را فربه‌تر می‌نماید.
سالاریان در پایان صحبت هایش افزود: بی شک اگر در این تصمیم‌سازی‌ها که مبتنی بر تعیین سرنوشت فرزندان اینده ساز و اینده (علمی) کشوراست، نظرات متخصصین آموزش و بخصوص سنجش و ارزیابی افزون بر نظرات مسوولین سازمانی مربوط لحاظ شود، نتیجه بهتر و علمی‌تری برای آرامش دانش اموزان و خانواده های‌شان و در نهایت برای آینده علمی واموزشی و توسعه کشور در تمام حیطه‌ها و ساحت‌ها رقم خواهد زد.
دانش آموزان به چه موضوعی معترض هستند؟
یکی معترضان به شرط معدل کنکور که دانشجوی پزشکی پردیس بیرجند است گفت: افرادی که در این اعتراض گرد هم آمدیم؛ جمعی از داوطلبان کنکور ۱۴۰۲ هستیم. با توجه به اینکه سال گذشته و حتی در دفترچه کنکور سراسری ۱۴۰۳ اعلام شد همه دانشجویان اعم از دکتری عمومی، تخصص، کاردانی کارشناسی و در همه دوره‌های روزانه و نوبت‌دوم‌، آزاد پردیس و غیره می‌توانند در کنکور سال ۱۴۰۳ بدون نیاز به انصراف از رشته قبلی شرکت کنند و در صورت قبولی می‌توانند از رشته قبلی انصراف داده و وارد دانشگاه جدید شوند اما دو روز پیش وقتی دفترچه انتخاب‌رشته سراسری منتشر شد، در صفحه ۴ این دفترچه (دفترچه انتخاب‌رشته علوم تجربی) نوشته شده است داوطلبان پذیرفته شده در سه رشته پزشکی، دندانسازی و داروسازی در سال ۱۴۰۲ از فرایند اعلام نتایج ۱۴۰۳ حذف می شوند و حق انتخاب رشته ندارند.
وی افزود: برخی از دوستان من ۲۲۰ میلیون تومان هزینه انصراف دادند یا برخی شهریه مرخصی از تحصیل را پرداخت کردند به این امید که با شرکت در کنکور بسیاری از مشکلات خود را حل کنند اما حالا با مصوبه‌ای روبه‌رو شدند که یک شب اعلام کرده پذیرفته شدگان سه رشته (پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی) نمی‌توانند در کنکور امسال انتخاب رشته کنند.
‌تاثیر شرط معدل بر دانشگاه
در این شرایط محمدمهدی کاظمی‌، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش به «آرمان امروز» می گوید: بر اساس بررسی‌هایی که انجام شده و حتی نتایج عملکردی دانش آموزان، این مصوبه به عدالت آموزشی و ارتقا سطح یادگیری دانش آموزان کمک خواهد کرد. همچنین در ارتقا سطح یادگیری و عملکرد دانشجویان در دانشگاه نیز در جهت اینکه مفاهیم، موضوعات، دروس و سرفصل ها را به صورت عمیق تر و مفهومی یاد می گیرند، قطعا اینها برای نظام آموزشی مثبت خواهد بود. بنده به عنوان معاون آموزش متوسطه، شیوه سنجش کنکور سراسری را به عنوان یک ملاک و ابزار برای ورود به دانشگاه لزوما ابزار مناسبی نمی بینم. مصوبه مجلس شورای اسلامی، قانون سنجش و پذیرش دانشجو بوده، اما فقط سنجش صورت می گیرد. هیچ وقت وزارت علوم در راستای پذیرش این مصوبه برنامه ریزی نکرده است.

ما طبیعتا باید برنامه ریزی کنیم هم موضوع سنجش و هم پذیرش را در دستور کار قرار دهیم. آنچه اتفاق افتاده ما می توانیم از حافظه محوری فاصله بگیریم و به سمت شایسته محوری پیش بریم. ما به کسب دانش عمیق تر، مفاهیم و دانش و آن سطح عمیق تر یادگیری را برای دانش آموزان شاهد باشیم.
وی در ادامه افزود: ارزشیابی، جهت دهنده به نظام آموزشی است.شما هر طورکه ارزشیابی کنید، سیستم خود را با آن وفق خواهد داد. معلم متناسب با آن شیوه ارزشیابی درس می دهد، دانش آموز متناسب با آن شیوه ارزشیابی مطالعه می‌کند، طبیعتا وقتی در کنکور ملاک فقط محفوظات و تکنیک‌هایی است که دانش آموزان یاد می گیرند و دانش آموزان براساس آن، تست کنکور می زنند، اینها متناسب با اهداف برنامه درسی نیست. اهدافی که در سند تحول بنیادین و در سند برنامه درسی ملی به آن پرداخته، آموزش یعنی در اصل تربیت دانش آموزان، کسب شایستگی ها توسط دانش آموزان است و آنچه در اهداف برنامه درسی هم وجود دارد، با شیوه ارزشیابی کنکور محقق نخواهد شد. ولی این شیوه برگزاری و این تمرکز بر شیوه پذیرش دانشجو در دانشگاه، کمک کرده ما اهداف برنامه درسی و آنچه در جدول هدف محتوای برنامه درسی و آنچه که در سند برنامه درسی ملی پیش بینی شده است، بیشتر محقق کند.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش معتقد است که یک بخشی از آموزش و پرورش به عنوان مرجعیت علمی، گروه های آموزشی هستند، اکثریت گروه های آموزشی و دبیرخانه های راهبری ما، تاکید بر این داشته اند که این مصوبه به ارتقای سطح آموزش و یادگیری دانش آموزان کمک کرده است و در ادامه می افزاید: همچنین برخی از اساتید دانشگاه اعلام می‌کردند ورودی های کنکور ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل (به لحاظ یادگیری و علمی) دانش آموزان قوی تری بودند، چون شیوه مطالعه دانش آموزان تغییر کرده، طبیعتا این موضوع تاثیر گذار است و اساتید دانشگاه ها و بعضا مراکز دانشگاهی از روند رتبه های برتر کنکور نقد داشتند، از مصوبه کنکور استقبال کردند.

اصل موضوع درست، اما…
نسرین محمدباقری- دبیر دبیرستان دولتی: برای سال آینده، ۶۰ درصد کنکور سوابق تحصیلی است. مافیای کنکور نه تنها در کنکور سود می کرد، این بار به سمت کلاس های تقویتی، موسساتی که برای بچه ها کلاس های ویژه برگزار کنند، می رود؛ برای اینکه دانش آموز سوابق تحصیلی تاثیرگذار است، در این موسسات آموزش ببینید. از دید من بی عدالتی باز هم تشدید می شود، چون بازهم در طول سه سال برگزاری امتحانات نهایی، معدل تاثیرگذار خواهد بود. آن زمان مافیای کنکور فقط در سال آخر درآمد داشتند، اما حالا خانواده ها با تو.جه به وضعیت معدل بچه‌ها و نمرات پایین که به طور میانگین در رشته های مختلف ۹ تا ۱۱ است، به این سمت کشیده می شوند که فرزندانشان را در مدرسه غیر دولتی بگذارند تا اگر کاستی در مدرسه وجود دارد، در این موسسات، این کاستی را برطرف کنند و این راه درآمدزایی و افزایش موسسات کنکور، آموزشی و… خواهد بود.
اصل موضوع قشنگ است و تلاش دانش آموزان منحصربه شب کنکور نمی شود، سوابق تحصیلی را در این موضوع تاثیر بدهیم و این سوابق با شرایط یکسان برای همه بچه ها در سه پایه امتحان به طور یکسان گرفته، شود، ولی ما واقعا موفق بودیم و یا خواهیم بود برای اینکه دانش آموزان این آزمون یکسان را بدهند، شرایط یکسان را تجربه کنند؟ اگر شرایط مناسب و یکسان برای همه بچه ها برقرار نباشد، اوج بی‌عدالتی خواهد بود. اینکه بچه ها معلم نداشتن، کتاب نداشتن و تفاوت ساعت آموزشی مدارس دولتی و غیر دولتی، خود را در بی عدالتی نشان خواهد داد.

مدارس غیر دولتی هم راضی نیستند

علیرضا احمدی – مشاور مدارس غیردولتی: واقعیت این است که زمانی که موضوع شرط معدل بخش عمده ای از قبولی در کنکور را پوشش می‌دهد، به سمتی رفته کنکور بیش از گذشته یک موضوع بیزینسی برای کل ساختار آموزشی خواهد شد، حالا وجود معدل تاثیرگذار بر کنکور به دو بخش تقسیم شده و حجم مالی را در افزایش داده است. طبیعتا وقتی این اتفاق رخ می دهد و هم در بحث نهایی بحث مالی وارد شده، در این شرایط دانش آموز برای اینکه بتواند، در مسیر امتحانات نهایی، معدل بهتری کسب کند در مسیر مالی بیشتری حرکت می کند. از سوی دیگر چون دانش آموز باید مهارت بالایی در تست زنی تا در کنکور موفق عمل کند، این دو راه، باعث می شود که مبالغ بیشتری هم توسط اولیا، برای خانواده که تمکن مالی بهتری دارند، پرداخت و برای خانواده هایی که از نظر مالی مقدور نیست، دلسردی و در برخی مواقع منجر به ترک تحصیل دانش آموز می شود.
از نظر من این مصوبه در آینده ای نه چندان دور، گروه زیادی را از موضوع آموزش خارج خواهد کرد. گروه زیادی از دانش آموزان که سن تحصیلشان تمام شده، دیپلم نخواهند داشت. موضوع معدلی به مصائب کنکور همزمان برای دانش آموزان مطرح شده و از دید من فقط دانش آموز را درگیر چند مرحله کردن آزمون می کند و هیچ تاثیری در خروجی نهایی نخواهد گذاشت. خانواده ها به این سمت می روند که توجه به اینکه در مدارس دولتی ما، این جوابگویی از لحاظ نیروی انسانی، فضای مدرسه دولتی و… وجود ندارد، آنها را به کوچ به سمت مدارس غیردولتی ترغیب می کند، در صورتی که حضورشان در مدرسه غیر دولتی هیچ کمکی به آن دانش آموز نخواهد کرد و فقط جنبه روانی دارد. ما هم که در مدرسه غیردولتی هستیم، این موضوع راضی نیستیم. باندهایی که در آموزش وجود دارند و درآمد مناسبی از ایسن طریق نصیبشان می شود، فقط سود می کنند.هر چقدر فضا برای رسیدن به آن نتیجه نهایی سخت‌تر می شود، آن افرادی که در این پروسه کار را تنگ تر و سخت تر می کنند سود نهایی را می برند، سود خواهند برد.