به گزارش خبرگزاری ایمنا، دانشمندان در دنیای علم، همواره در جست‌وجوی راه‌حل‌هایی برای مشکلات زیست‌محیطی بوده‌اند. یکی از بزرگترین چالش‌های کنونی جهان، تجمع زباله‌های پلاستیکی است که سالانه میلیون‌ها تن از آن‌ها به محیط زیست وارد می‌شوند. پلاستیک‌ها به‌دلیل مقاومت زیاد در برابر تجزیه طبیعی، برای دهه‌ها و حتی قرن‌ها در طبیعت باقی می‌مانند و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به اکوسیستم‌ها وارد می‌کنند، اما به‌تازگی کشف شگفت‌انگیزی در حوزه زیست‌فناوری رخ داده که می‌تواند تحولی در مقابله با این بحران ایجاد کند.
آنزیم‌های پلاستیک‌خوار
دانشمندان در فاضلاب‌های شهری به‌طور تصادفی به‌نوعی باکتری برخورد کرده‌اند که قادر به تجزیه پلاستیک است. این کشف زمانی آغاز شد که محققان در حال بررسی میکروارگانیسم‌های موجود در فاضلاب برای کاربردهای دیگر بودند. در این فرایند، باکتری‌هایی شناسایی شدند که دارای آنزیم‌هایی بودند که به‌طور خاص به ساختار مولکولی پلاستیک‌ها حمله کرده و آن‌ها را به عناصر ساده‌تری تجزیه می‌کردند.
این آنزیم‌ها که به‌عنوان «پلاستیک‌خوار» شناخته می‌شوند، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند انواع خاصی از پلاستیک‌ها همچون پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) که به‌طور معمول در بطری‌های آب، بسته‌بندی مواد غذایی و دیگر محصولات پلاستیکی پیدا می‌شوند را تجزیه کنند. آنزیم‌ها با تجزیه پیوندهای شیمیایی موجود در این پلاستیک‌ها، آن‌ها را به مواد قابل بازیافت تبدیل می‌کنند که در نتیجه موجب کاهش تجمع پلاستیک‌های غیرقابل تجزیه در محیط می‌شود.
تحقیقات نشان داده است که این آنزیم‌ها در محیط‌های مختلف از جمله فاضلاب، خاک و حتی در دریاها نیز حضور دارند. با این حال، تمرکز اصلی دانشمندان بر بهبود کارایی این آنزیم‌ها و توسعه روش‌هایی است که بتواند در مقیاس صنعتی از این تکنولوژی بهره‌برداری کند. به عبارت دیگر، هدف اصلی تبدیل این کشف علمی به یک راه‌حل عملی و مقرون به صرفه برای مقابله با آلودگی پلاستیک در مقیاس جهانی است.
از جمله دستاوردهای این تحقیقات، بهبود عملکرد آنزیم‌ها از طریق مهندسی ژنتیک است. دانشمندان موفق به ایجاد نسخه‌های بهینه‌تر از آنزیم پلاستیک‌خوار شده‌اند که قادرند پلاستیک‌ها را با سرعت بیشتری تجزیه کنند. این فرایند می‌تواند به کاهش هزینه‌های بازیافت و مصرف انرژی کمک کند، زیرا تجزیه پلاستیک‌های قدیمی به روش‌های سنتی به‌طور معمول انرژی‌بر و پرهزینه است.
علاوه‌بر این، استفاده از این آنزیم‌ها می‌تواند تأثیر مثبتی‌بر کاهش آلودگی میکروپلاستیک‌ها داشته باشد. میکروپلاستیک‌ها ذرات بسیار کوچک پلاستیکی هستند که از تجزیه پلاستیک‌های بزرگ‌تر به وجود می‌آیند و به‌دلیل ابعاد کوچک‌شان به راحتی وارد زنجیره غذایی انسان و حیوانات می‌شوند. تجزیه پلاستیک‌ها به اجزای طبیعی توسط آنزیم‌ها می‌تواند به کاهش تشکیل این میکروپلاستیک‌ها کمک کند.
این کشف می‌تواند گامی بزرگ به سوی آینده‌ای پاک‌تر و پایدارتر باشد. هر چند که هنوز تحقیقات بیشتری لازم است تا این فناوری به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد، اما امیدها برای کاهش زباله‌های پلاستیکی و حفظ محیط زیست از طریق استفاده از آنزیم‌های پلاستیک‌خوار بسیار بالا است. این نوآوری می‌تواند به‌عنوان یکی از راهکارهای کلیدی در مقابله با بحران آلودگی پلاستیکی جهان نقش‌آفرینی کند.