در هنگام یورش حاکمان غاصب به خانه‌اش، حضرت زهرا (س) به گونه‌ای میان درب و دیوار آسیب دیدند که علاوه بر صدمه‌های سخت، جنین ایشان نیز سقط شد و تازیانه های بیشماری بر جان و روح او نشست. همه این رویدادهای تلخ و دردناک حضرت زهرا(س) را به بستر بیماری کشاند و به شهادت ایشان منجر شد.

حضرت امام حسن مجتبى (ع) در يک مجلس مناظره در حضور معاويه خطاب به مغيرة بن شعبه فرمود: «انت الذى ضربت فاطمة بنت رسول‏اللَّه صلى اللَّه عليه و آله حتى ادميتها و القت ما فى بطنها…؛ تو مادرم را زده و مصدوم و مجروح ساختى، تا اينكه او بچه ‏اش را سقط كرد…»

حضرت امام صادق (ع) با تصريح بيشتر در مورد علت بيمارى و شهادت فاطمه (س) مى‏‌فرمايند: «و كان سبب وفاتها ان قنفذا مولى الرجل لكزها بنعل السيف بامره فاسقطت محسنا، و مرضت من ذلك مرضا شديدا؛ سبب شهادت فاطمه(س) اين بود كه قنفذ (غلام خليفه دوم) با غلاف شمشير او را زده و بچه ‏اش را كشت و مادرم از اين جهت به بستر بيمارى افتاد.»

حضرت فاطمه (س)، به ام ‏سلمه فرمود: برايم آبى آماده كن تا بدان غسل كنم، ام‏ سلمه آب را آورد و او غسل كرد و جامه پاكى پوشيد، دستور داد بسترش را در وسط اتاق بگستراند،به طرف راستش رو به قبله خوابيد و دست راستش را زير صورتش گذاشت.

همچنین در روايت ديگرى آمده كه: حضرت به اسماء فرمودند: آبى برايم آماده كن، بعد با آن غسل كرده و سپس فرمودند: جامه ‏هاى جديدم را به من بده، آنها را پوشيده و فرمودند: بقيه حنوط پدرم را از فلان جا برايم بياور و زير سرم بگذار و مرا تنها گذاشته و از اينجا بيرون برو، مى ‏خواهم با پروردگارم مناجات كنم.

مداحی/دل خوش برایم نمانده، نه در کوچه و نه به خانه (واحد)/میثم مطیعی

 

 اسماء مى‏‌گويد: از اتفاق بيرون شدم و صداى مناجات آن حضرت را مى ‏شنيدم، آهسته به طورى كه مرا نبيند وارد شدم ديدم دست به سوى آسمان دراز كرده و مى‏ گويد: پروردگارا به حق محمد مصطفى و اشتياقى كه به ديدار من داشت، و به شوهرم على مرتضى و اندوهش بر من و به حسن مجتبى و گريه‌‏اش بر من و به حسين شهيد و پژمردگى و حسرتش بر من و به دخترانم كه پاره تن فاطمه مى‏ باشند و غم و اندوهى كه بر من دارند، از مى‏ خواهم كه بر گناهكاران امت محمد ترحم فرمائى و آنان را بيامرزى و به بهشت وارد كنى كه تو بزرگوارترين سؤال شوندگان و مهربان‏ترين مهربانانى.

حضرت (س) ادامه داد و گفت: قدرى مرا به خود واگذار و بعد مرا بخوان، اگر پاسخ تو را دادم كه بسيار خوب و اگر جوابى ندادم بدان كه من به سوى پدر خود، (يا پروردگارم) رفتم.

اسماء لحظه‌ه‏اى حضرت (س) را به حال خود واگذاشت و بعد صدا زد و جوابى نشنيد، صدا زد اى دختر محمد مصطفى، اى دختر گرامى ‏ترين كسى كه زنان حمل او را عهده‌‏دار شدند، اى دختر بهترين كسى كه بر ريگ‏هاى زمين پاى گذارده، اى دختر كسى كه به پروردگارش به فاصله دو تير كمان و يا كمتر نزديك شد، اما جوابى نيامد چون جامه را از روى صورت حضرت برداشت، مشاهده كرد از دنيا رخت بر بسته است، خود را به روى حضرت انداخت و در حالى كه ايشان را مى ‏بوسيد، گفت: فاطمه آن هنگام كه نزد پدرت رسول خدا رفتى سلام اسماء بنت عميس را به آن حضرت برسان، آنگاه گريبان چاك زده و از خانه بيرون آمد، حسنين به او رسيده و گفتند: اسماء مادر ما كجا است؟ وى ساكت شد و جوابى نداد، آنان وارد اتاق شده ديدند حضرت دراز كشيده حسين عليه‏السلام حضرت را تكان داد ديد از دنيا رفته است، فرمود: اى برادر خداوند تو را در مصيبت مادر پاداش دهد.

امام حسن مجتبی (ع) خود را روى مادر انداخته و گاهى مى‏ بوسيد و مى ‏گفت: اى مادر با من سخن بگو پيش از آن كه روح از بدنم جدا شود، و حسين جلو آمده و پاهاى حضرت را مى ‏بوسيد و می‌گفت: اى مادر من پسرت حسينم، پيش از آنكه قلبم منفجر شود و بميرم با من صحبت كن.

صوت/ سخنان رهبر انقلاب را به مناسبت ایام شهادت حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)

اسماء به آنها گفت: اى فرزندان رسول خدا برويد نزد پدرتان على عليه‏السلام او را از مرگ مادرتان خبردار كنيد، آن دو از منزل بيرون رفته و صدا مى ‏زدند:يا محمداه يا احمداه، امروز كه مادرمان از دنيا رفت رحلت تو تجديد شد، بعد به مسجد رفته و على عليه‏السلام را خبردار كردند حضرت با شنيدن خبر شهادت فاطمه عليهاالسلام از هوش رفت و با پاشيدن آب بر او به هوش آمد و چنين گفت: اى دختر حضرت محمد به چه كسى تسليت بگوئيم، من هميشه به وسيله تو دلدارى داده می‌شدم، بعد از تو چه كسى موجب دلدارى و تسليت من خواهد شد.

بیان سبک زندگی بی بی دو عالم درایام فاطمیه

حجت الاسلام والمسلمین عطالله میرزاده کارشناس علوم قرآنی درباره ایام فاطمیه گفت: دو نقل درباره شهادت حضرت فاطمه(س) و ایام فاطمیه وجود دارد. یک نقل، 75 روز بعد از رحلت پیامبر و دیگری 95 روز پس از رحلت پیامبر به عنوان روز شهادت حضرت روایت شده است و مراسمات در فاصله بین این دو برگزار می شود.

وی در همین راستا افزود: در مراسمات مختص شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) به ویژه در ایام فاطمیه می توانیم مودت و محبت را به حضرت نشان دهیم و حضورمان در مراسم با یاد و نام بی بی دو عالم حضرت فاطمه زهرا(س) تشکر از زحمات پیامبر اکرم(ص) و تسلیت و تصلای به حضرت ولی عصر(عج) در عزای مادرشان باشد.

این کارشناس علوم قرآنی درباره اعتبار نقل های بیان شده درباره ایام فاطمیه عنوان کرد: 95 روز در بین بزرگان اهمیت بیشتری دارد و تعطیلات هم به این ایام تعلق دارد به ویژه که بزرگان نیز 95 روز را برای برگزاری روضه ها انتخاب می کنند.

حجت الاسلام والمسلمین میرزاده درباره اعمال توصیه شده در ایام فاطمیه اظهار کرد: برگزاری مراسم روضه برای حضرت زهرا(س) نمونه برپایی مجلس برای بزرگان خدا و گفتن معارف آن ها به عنوان تعظیم شعائر الهی است. خداوند در قرآن می فرماید: “ذَلِكَ وَ مَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوب”. تعظیم شعائر وظیفه هر مسلمانی  است که باید انجام دهد. بهترین کار در این ایام برگزاری مجلس حضرت زهرا(س) و بیان معارف اهل بیت، سبک زندگی فاطمی و سیره حضرت زهرا(س) در همسرداری، فرزند داری، در ارتباط با همسایه ، سیره عبادی و اجتماعی حضرت در ایام شهادت است. علاوه بر عزاداری و مرثیه سرایی در این ایام بیان معارف ائمه اطهار(ع) و سخنان عمیق حضرت فاطمه زهرا(س) و ائمه دیگر  بهترین کاری است که می تواند برنامه و سبک زندگی برای عزادران باشد.

وی به شخصیت حضرت فاطمه زهرا (س) اشاره و  بیان کرد: شخصیت حضرت فاطمه زهرا (س)  قابل توصیف نبوده و کلمات در بیان این شخصیت قاصر است. خداوند در آیه 23 سوره مبارکه شوری می فرماید: “قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى”. “بگو من هيچ مزد و پاداشى بر رسالتم درخواست نمى كنم؛ جز دوست داشتن نزديكانم”.

ذکر مصیبت حاج منصور در حضور رهبر انقلاب

 

این کارشناس علوم قرآنی ادامه داد: نزدیکان پیامبر چه کسانی هستند که اجر و مزد رسالت منوط به محبت این دسته است یعنی اگر امت هیچ کاری برای پیغمبر انجام ندهند باز هم نزدیکانی هستند که برای ایشان کافی است چون خدا می فرماید این مورد را من کوتاه نمی آیم و حتما باید با تو باشد. فخر رازی در تفسیر خود می گوید این قربا را می شود اعم از نزدیکان، اقوام، خانواده و کنیز تفسیر کرد. در واقع قربا در سوره شوری حضرت فاطمه زهرا(س) است.

حجت الاسلام والمسلمین میرزاده درباره بزرگی و درجه حضرت فاطمه زهرا(س) اظهار کرد: در منطق و فرهنگ قرآن ایشان شخصیتی هستند که پیامبر اکرم(ص) مامور می شود و وظیفه دارد با فعل امر “قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى”.  به مردم بگوبد برای زحماتم هیچ اجر و مزدی نمی خواهم اما محبت و مودت حضرت فاطمه(س) را باید همه ملت داشته باشند. این تکلیفی است که خداوند برای بندگان تعیین کرده است. در قالب یک جمله بر پیغمبر یا حدیث قدسی نفرموده بلکه در قالب آیه در قرآن کریم بیان کرده است که تا ابد هر مسلمانی این آیه در ذهنش باشد که مودت و محبت حضرت زهرا(س) یک تکلیف الهی است که خداوند بر دوش پیامبر اسلام(ص) نهاده است و همه مسلمانان را موظف کرده است که محبت حضرت را داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: از شیخ صدوق و در روایات نقل شده است پیامبر اکرم(ص) دست حضرت فاطمه زهرا(س) را می بوسید. شیعیان و همچنین اهل سنت نقل کردند که حضرت محمد(ص) به احترام حضرت فاطمه(س) از جا بر می خاست. این بانو به اندازه ای عظمت داشتند که حضرت محمد(ص) که برترین مخلوق عالم است در برابر او احترام می کردند و دستشان را می بوسیدند.

چرا شهادت حضرت زهرا(س) دو بار اعلام شده

تاریخ شهادت حضرت زهرا(س) در روایات مختلفی متفاوت است، و میان علمای شیعه، دو احتمال معتبر است: هفتاد و پنج روز بعد از رحلت پیامبر(ص) یا نود و پنج روز بعد از رحلت ایشان؛ هم‌چنین مکان دفن ایشان از مجهولات تاریخی و نشانه اوج مظلومیت حضرت زهرا(س) است.

 کمترين مدّت زندگی حضرت پس از رحلت پدر را چهل روز، و بيش ترين مدّت را هشت ماه ثبت کرده اند. قول مشهور بين شيعيان،‌ رواياتی است که تاريخ شهادت حضرت را سوم جمادی الثانی يعنی نود و پنج روز می‌داند؛ از جمله امام صادق(ع) فرمود:

«شهادت حضرت فاطمه(س) در روز سه شنبه سوم جمادی الاخر سال يازدهم هجرت واقع شد.» قول ديگر هفتاد و پنج روز است، که برگزاری دو بار مراسم شهادت حضرت براساس اين دو قول است.

زمينه( اي كاش قصه مادر انقدر داغ نبود(محمود کریمی)

 

با توجه به رحلت پیامبر اسلام(ص) در بیست و هشتم صفر، بنا به روایت هفتاد و پنج روز، در مورخه سیزدهم تا پانزدهم جمادی الأوّل، شهادت حضرت زهرا(س) است و این ایام را فاطمیه اوّل می‌ خوانند. اما بنا به روایت نود و پنج روز، شهادت حضرت زهرا‌(س) در سوم تا پنجم جمادی الثانی است و این ایام را فاطمیه دوم می‌ خوانند.

بنابراین؛ ایام فاطمیه جمعا 6 روز است، 3 روز در ماه جمادی الاول و 3 روز در ماه جمادی الثانی. فاطمیه اول از 13 تا 15 جمادی الاول است و فاطمیه دوم از سوم تا پنجم جمادی الثانی می باشد.

البته در فرهنگ عامه شیعیان عراق عزاداری فاطمیه به جای دو دهه، در سه دهه برگزار می‌شود، که «دهه اول فاطمیه» ۴۰ روز بعد از درگذشت پیامبر اکرم(ص) می‌باشد، که مورخ هشتم ربیع الثانی است. البته این تقسیم بندی در بعضی هیات های شهرهایی مانند قم و تهران هم وجود دارد.

چند عامل ممکن است، منشأ اين اختلافات باشد؛ از جمله:

1- نقل حوادث تاريخی در آن دوران همانند امروز نبود، که به صورت نوشته و کتاب در آيد و به نسل های بعدی منتقل شود، بلکه انتقال رويدادهای تاريخی به طور عمده شفاهی بود و از خاطر و ذهن افرادی چند به اذهان ديگران منتقل می‌شد. کسی نمی‌تواند ادّعا کند که همه ‌اين ناقلان از اشتباه مصون بودند.

2- از سوی ديگر در آن روزها مسلمانان سرگرم جنگ بودند. در چنين شرايطی کمتر دغدغه داشتند که حوادث تاريخی را به طور دقيق ثبت نمايند.

3- اختلاف و دسته بندی‌های سياسی که پس از رحلت رسول خدا(ص) پديد آمد، موجب شده که کسانی که روی کار آمدند و قدرت را در دست گرفتند، تا آن جا که توان داشتند، تاريخ حادثه‌ها را دستکاری کردند.

بیشتر بخوانید:

متن کامل خطبه فدکیه حضرت زهرا(س)

*دلیل خانه نشینی امیرالمومنین از نظر حضرت فاطمه زهرا(س)

*نظر رهبرانقلاب درباره تاریخ شهادت حضرت زهرا(س)

*ارادت علامه طباطبایی به ساحت مقدس حضرت فاطمه زهر(س)

*راز‌هایی زیبا درباره ایام فاطمیه که شاید ندانید

*آثار محبت به حضرت فاطمه(س) در روز قیامت

*معادل امروزی مهریه حضرت فاطمه‌زهرا(س) چقدر است؟

*نگاهی گذرا بر زندگی حضرت فاطمه معصومه (س)

*ذکری ناب از فاطمه زهرا(س) جهت برآورده شدن حوائج