دولت بایدن در آخرین روزهای عمر خود چرخشی درخور توجه در قبال جنگ روسیه و اوکراین داشت و اعلام کرد که اوکراین می‌تواند با استفاده از تسلیحات آمریکایی به عمق خاک روسیه حمله کند. دو مقام آمریکایی و یک منبع آگاه گفتند دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، ضمن تغییر سیاست واشنگتن در قبال جنگ روسیه و اوکراین، به این کشور اجازه داده از تسلیحات آمریکایی برای حمله به خاک روسیه استفاده کند.
این منابع به رویترز گفتند که اوکراین قصد دارد اولین حملات دوربرد خود را در روزهای آتی انجام دهد، اما به دلیل نگرانی‌های امنیتی به جزئیات عملیات اشاره نکردند.
نشریه فرانسوی فیگارو نیز گزارش داد که فرانسه و بریتانیا به اوکراین اجازه داده‌اند که از موشک‌های «اسکالپ» و «استورم شدو (توفان سایه)» برای حملات عمیق به داخل خاک روسیه استفاده کند.
این اقدام دو ماه قبل از روی‌کار‌آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، در ۲۰ ژانویه 2025 و متعاقب درخواست مکرر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، برای دریافت مجوز استفاده از تسلیحات آمریکایی برای حمله فرامرزی به اهداف نظامی روسیه انجام گرفته است.
یک مقام آمریکایی و یک منبع آگاه به تصمیم دولت بایدن، گفتند این تغییر رویه عمدتا در واکنش به استقرار نیروهای زمینی کره شمالی در جبهه روسیه برای پیوستن به نیروهای این کشور رخ داده است؛ تحولی که نگرانی واشنگتن و کی‌یف را به دنبال داشته است. زلنسکی در سخنرانی عصرگاهی خود گفت: «موشک‌ها تأثیر خود را می‌گذارند». او گفت: «امروز خیلی‌ها در رسانه‌ها می‌گویند که ما مجوز اقدامات مناسب را دریافت کرده‌ایم، اما حمله با حرف‌زدن انجام نمی‌گیرد. چنین مسائلی علنی نمی‌شوند».
کرملین پیشازاین هشدار داده بود کاهش محدودیت‌های اوکراین در استفاده از تسلیحات آمریکایی را مصداق تشدید تنش‌ها می‌داند. ولادیمیر جباروف، معاون اول کمیته امور بین‌الملل مجلس اعلای روسیه، گفت تصمیم واشنگتن برای حمله کی‌یف به خاک روسیه می‌تواند به جنگ جهانی سوم منجر شود.
آندری کلیشاس، از اعضای ارشد شورای فدراسیون، که مجلس اعلای روسیه محسوب می‌شود، در پیام‌رسان تلگرام نوشت: «غرب تصمیم گرفته سطح تنش را تا جایی بالا ببرد که ممکن است تا صبح به ویرانی کامل کشور اوکراین
منجر شود».
به گفته این منابع، اولین حملات فرامرزی اوکراین احتمالا با استفاده از راکت‌های اتاکمز انجام می‌گیرند که برد آنها به ۳۰۶ کیلومتر می‌رسد. برخی از مقامات آمریکا درباره تغییر مسیر کلی جنگ در پی اعطای مجوز حملات دوربرد ابراز تردید کرده‌اند، اما این تصمیم می‌تواند در شرایطی که نیروهای روسی در‌حال پیشروی هستند، به اوکراین کمک کند و احتمالا کی‌یف را در مذاکرات آتش‌بس در موقعیت بهتری قرار دهد.
اینکه ترامپ پس از به‌دست‌گرفتن قدرت جلوی تصمیم بایدن را بگیرد، مشخص نیست. ترامپ مدت‌هاست که منتقد دامنه کمک‌های مالی و نظامی آمریکا به اوکراین بوده و بدون توضیح چند‌وچون ماجرا قول داده که جنگ را به‌سرعت پایان می‌دهد. از زمان پیروزی ترامپ در ۵ نوامبر، مقامات ارشد دولت بایدن بارها اعلام کردند که از زمان باقی‌مانده استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند اوکراین می‌تواند سال آینده به طور مؤثر به جنگ ادامه دهد یا از «موضع قدرت» با روسیه وارد مذاکره شود.
کرملین اعلام کرد اگر ایالات متحده به اوکراین اجازه دهد از تسلیحات ساخت آمریکا برای حمله به عمق خاک روسیه استفاده کند، این اقدام منجر به افزایش تنش‌ها و درگیرشدن بیشتر ایالات متحده در این جنگ خواهد شد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در نشست خبری روزانه خود اظهار کرد موضع روسیه تغییری نکرده و همچنان مطابق اظهارات ولادیمیر پوتین در ماه سپتامبر است. رئیس‌جمهور روسیه پیش‌تر گفته بود حملات با استفاده از جنگ‌افزار ساخت آمریکا به خاک روسیه به منزله دخالت مستقیم ناتو در این درگیری تلقی خواهد شد. در پاسخ به پرسش خبرگزاری روسی «تاس»، پسکوف بیان کرد که روسیه فقط از تصمیم احتمالی دولت جو بایدن از طریق گزارش‌های منتشرشده در رسانه‌های غربی آگاه است.
همچنین درباره پیشنهادهای اخیر رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، برای برقراری صلح، پسکوف تأکید کرد که هرگونه «منجمد‌کردن» درگیری‌ها در خطوط مرزی فعلی برای فدراسیون روسیه پذیرفتنی نیست.
در همین حال، لهستان که از متحدان کی‌یف به شمار می‌رود، از صدور مجوز آمریکا استقبال کرد و آن را پاسخی به مداخله کره شمالی در جنگ روسیه علیه اوکراین دانست.
رادوسلاو سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پرزیدنت بایدن به ورود نیروهای کره شمالی به جنگ و همچنین حمله موشکی گسترده روسیه، به زبانی که پوتین می‌فهمد پاسخ داد». کرملین که پیشازاین هشدار داده صدور چنین مجوزی یک تشدید تنش بزرگ تلقی خواهد شد، هنوز واکنش رسمی به گزارش‌های منتشرشده در رسانه‌ها نشان نداده است.
با‌این‌حال، شامگاه یکشنبه چند نفر از اعضای پارلمان روسیه، از جمله ولادیمیر جباروف و آندری کلیشاس، تهدیدهای قبلی مسکو از قبیل «امکان وقوع جنگ جهانی سوم» و «ویرانی کامل اوکراین ظرف یک شب» را تکرار کردند.
در ایالات متحده نیز چند نفر از اعضای کنگره از صدور چنین مجوزی استقبال کردند، از جمله مایک ترنر، عضو جمهوری‌خواه و رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان، با بیان اینکه تصمیم جو بایدن با تأخیر همراه بود، در بیانیه‌ای نوشت: این نخستین گام است و «بر ولادیمیر پوتین فشار وارد خواهد کرد»، در همان حال که دونالد ترامپ در تلاش «برای پایان‌دادن به این جنگ» است.
دفتر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، هنوز واکنشی رسمی به گزارش‌های منتشرشده درباره صدور مجوز به اوکراین نشان نداده است.
با‌این‌حال ریچارد گرنل، از نزدیک‌ترین مشاوران سیاست خارجی ترامپ، از اقدام منسوب به جو بایدن به‌شدت انتقاد کرد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «کسی پیش‌بینی نمی‌کرد که جو بایدن در دوره انتقالی دست به تشدید جنگ در اوکراین بزند».
نیویورک‌تایمز نیز گزارش داده است موشک‌های آمریکایی احتمالا ابتدا علیه نیروهای روسیه و کره شمالی در منطقه کورسک به کار گرفته خواهد شد.
رویترز یادآور شده است که استفاده از این تسلیحات شاید تأثیر چندانی بر مسیر کلی جنگ فعلی نگذارد، اما می‌تواند از یک سو به اوکراین برای مقابله بهتر با پیشروی روسیه کمک کند و از سوی دیگر، موجب تقویت موضع کی‌یف در مذاکرات احتمالی آتش‌بس در آینده خواهد شد. آسوشیتدپرس هم دلیل اصلی تغییر سیاست آمریکا و صدور مجوز به کی‌یف را «حضور حدود ۱۲ هزار نیروی کره شمالی» برای کمک به روسیه در جنگ علیه اوکراین عنوان کرده است. گزارش‌ها درباره صدور مجوز استفاده از تسلیحات دوربرد آمریکایی برای کی‌یف ساعاتی بعد از آن منتشر شد که روسیه در یکی از بزرگ‌ترین حملات هوایی خود به اوکراین، زیرساخت‌های انرژی این کشور را هدف قرار داد. در پی این حملات، اوکراین اعلام کرد روز دوشنبه محدودیت استفاده از برق را برای بخش‌های وسیعی از کشور اعمال می‌کند.
source