به گزارش صدای بورس، سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف به مهارت و تخصص کافی نیاز دارد. بسیاری از افراد و موسسه‌ها برای رشد سرمایه‌ خود اقدام به سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه گذاری می‌کنند. شرکت‌های زیادی وجود دارند که موسسه‌ها و افراد می‌توانند سرمایه خود را برای مدیریت و کسب سود در اختیار آن‌ها قرار دهند. هج فاند نمونه‌ای از این شرکت‌هاست که در ازای سودهای مطلوب ریسک بالایی دارد. سرمایه‌گذاری در هج فاندها شرایط خاصی دارد، بنابراین شرکت‌ها و نهادهایی در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند که شرایط و ویژگی‌های موردنظر را داشته باشند.

صندوق حفظ ارزش دماوند
صندوق حفظ ارزش دماوند به‌عنوان اولین صندوق مبتنی بر مشتقات بازار سرمایه در تاریخ ۳۰ مهر ۱۴۰۲ آغاز فعالیت کرده است، این صندوق در ساختار صندوق‌های سهامی و به صورت صدور ابطالی است. این صندوق با استفاده از پتانسیل ابزار مشتقه مانند اختیار معاملات و قراردادهای آتی از جمله: پوشش ریسک، امکان اخذ اهرم و غیره به دنبال دو هدف اصلی است:
۱- حفظ اصل سرمایه و هزینه فرصت دارندگان واحد صندوق
۲- کسب بازدهی مثبت همگام با شاخص کل بازار
مدیران صندوق در تلاش هستند که این دو هدف را از طریق ۶ دسته استراتژی بدست آورند، تمامی استراتژی‌های مورد استفاده در صندوق حفظ ارزش مبتنی بر مشتقات است که در ۶ دسته زیر دسته‌بندی می‌شود:
استراتژی‌های درآمدی، استراتژی‌های نوسانی، استراتژی‌های اهرمی، استراتژی‌های غیر مستقیم، استراتژی‌های ترکیبی، استراتژی‌های گسترش عمودی. همچنین مدیران صندوق بنا به شرایط بازار سرمایه اوراق هر یک از این استراتژی‌ها را تغییر داده تا دو هدف اصلی تامین شود.

ترکیب دارایی صندوق
دو هدف اصلی صندوق شامل حفظ اصل سرمایه به همراه هزینه پول و کسب بازدهی متناسب با شاخص بورس است. بازدهی از آغاز فعالیت صندوق حفظ ارزش ۷۴/۱۴ درصد است که در همین مدت زمان، بازدهی شاخص کل معادل ۷.۶۷ درصد بوده است.
در حال حاضر ۲۴۷ شخص حقیقی و ۸ شخص حقوقی دارندگان واحدهای صندوق هستند که ۹۶ درصد صندوق در اختیار اشخاص حقوقی و ۴ درصد در اختیار اشخاص حقیقی است. واحدهای ممتاز صندوق در اختیار شرکت تامین سرمایه دماوند و شرکت زرین پرشیاست.

صندوق پوشش ریسک به زبان ساده

«هج فاند» (Hedge Fund) از دو کلمه Hedge به معنای حصار یا پوشش و محافظ و کلمه Fund به معنای سرمایه یا صندوق تشکیل شده است. در واقع شرکت هج فاند یا صندوق پوشش ریسک با توجه به ریسک‌های موجود در هر بخش معمولا دارایی شرکت‌ها یا افراد سرمایه‌گذار را در حوزه‌های گوناگون و متفاوتی سرمایه‌گذاری می‌کند تا در برابر خطر و ریسکی که سرمایه‌ اصلی را تهدید می‌کند، به عنوان پوشش و محافظی عمل کند.
هج فاند نوعی مشارکت محدود است که افراد یا شرکت‌های سرمایه‌گذار با شرکت‌های مالی انجام می‌دهند. افراد سرمایه‌گذار یا شرکت‌های که می‌خواهند با تحمل ریسک‌هایی بیشتر مقدار سودی بالاتر از حد میانگین را از سرمایه‌گذاری خود داشته باشند با مراجعه به این صندوق‌های پوشش ریسک مدیریت سرمایه خود را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند.
به عنوان مثال صندوق پوشش ریسکی که در زمینه گردشگری سرمایه‌گذاری می‌کند با توجه به این‌که این حوزه می‌تواند در فصول مختلف و در شرایط اقتصادی متغیر بازده‌های متفاوتی داشته باشد، بنابراین هج فاند موردنظر بخشی از سرمایه‌ای که در اختیار دارد را در بخش‌هایی متفاوت همانند انرژی سرمایه‌گذاری می‌کند. با این مدیریت سرمایه‌ که شرکت هج فاند انجام می‌دهد ضررهای احتمالی که ممکن است از سرمایه‌گذاری بخش گردشگری حاصل شود توسط سرمایه‌گذاری در بخش انرژی جبران می‌شود. شرکت هج فاند همان صندوق پوشش ریسک است. افرادی که دارایی‌ها و سرمایه قابل توجهی دارند معمولا برای رشد دارایی خود از تسهیلات صندوق‌های پوشش ریسک استفاده می‌کنند. صندوق‌های پوشش ریسک یا شرکت‌های هج‌فاند که از متخصص‌های مجربی در حوزه سرمایه‌گذاری تشکیل شده است، سرمایه افراد و شرکت‌ها را در حوزه‌هایی متفاوت از قبیل بورس، کالا، مسکن و دارایی‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کنند. نکته مهمی که درباره صندوق‌های پوشش ریسک وجود دارد ریسک بسیار بالای آن‌ها نسبت به دیگر صندوق‌هاست. البته افراد و موسسه‌هایی که اقدام به سپرده‌گذاری در شرکت‌های هج فاند می‌کنند با توجه به سود دریافتی، ریسک این صندوق‌ها را می‌پذیرند.

ویژگی‌های هج فاند چیست؟
صندوق‌های پوشش ریسک معمولا با مدیریت بهینه سرمایه‌گذاری‌های خود در بخش‌های مختلف، از سرمایه‌هایی که در اختیار دارند به نحو مطلوبی محافظت می‌کنند. اما به هر حال با توجه به استراتژی‌های سرمایه‌گذاری که برخی از شرکت‌های هج فاند دارند ممکن است در ازای احتمال سود بالا، اصل سرمایه نیز در کوتاه مدت با خطرات و ریسک‌هایی روبه‌رو شود. بنابراین صندوق‌های پوشش ریسک دارای ویژگی‌هایی هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
سرمایه‌گذاری که از شرکت‌های هج فاند برای افزایش سرمایه خود استفاده می‌کند باید حداقل درآمد سالانه قابل قبولی داشته باشد تا بتواند از خدمات شرکت‌های هج فاند استفاده کند. برای استفاده از صندوق پوشش ریسک حداقل سرمایه مشخصی لازم است. مشتریان شرکت‌های هج فاند معمولا افرادی ثروتمند یا سازمان‌هایی از قبیل صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های بیمه‌ای هستند.
از دیگر ویژگی‌هایی که سرمایه‌گذاری در صندوق پوشش ریسک دارد قفل شدن سرمایه به مدت حداقل یک سال است. برداشت سرمایه با توجه به سیاست‌گذاری‌های شرکت هج فاند ممکن است در دوره‌های فصلی سه‌ماه یا به‌صورت سالانه باشد.

استراتژی‌های شرکت‌های هج فاند
صندوق‌های پوشش ریسک با منابع مالی واستراتژی‌های مدیریت ریسک متفاوت بر روی دارایی‌ها و سهام‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. بنابراین شرکت‌های هج فاند از استراتژی‌های گوناگونی استفاده می‌کنند که در ادامه به معرفی چند نمونه از این استراتژی‌ها می‌پردازیم.

استراتژی رویداد محور
ارزش سهام شرکت‌ها ارتباطی مستقیم با سیاست‌گذاری‌های آن‌ها دارد. هرگونه تغییری در ساختارهای مدیریتی و برنامه‌ریزی می‌تواند سهام شرکت را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از رویدادهایی که تأثیرات مستقیمی بر روی سهام شرکت‌ها دارند را در فهرست زیر آورده‌ایم.
ادغام شرکت‌ها: در این حالت با توجه به نوع و تأثیرگذاری شرکت‌ها بر روی هم می‌توان تصمیمات متفاوتی گرفت. برای مثال با توجه به این‌که شرکت کوچک‌تر از بودجه‌ای که از شرکت بزرگ‌تر دریافت می‌کند ممکن است در کوتاه مدت بیشتر از شرکت بزرگ‌تر رشد کند بنابراین صندوق پوشش ریسک می‌تواند سهام شرکت سرمایه‌گذار را بفروشد و سهام شرکت کوچک‌تر را خریداری کند.
ورشکستگی شرکت: رویدادهایی مانند ورشکستگی شرکت سهام شرکت را با افت‌های سنگینی مواجه می‌کند. از طرفی دیگر با توجه به استفاده هج فاند از معاملات اهرم‌دار در بازارهای نزولی، با تشخیص به‌موقع از شرایط شرکت در حال ورشکستگی، صندوق پوشش ریسک ممکن است سودهای قابل توجهی کسب کند.
تغییر ساختار شرکت: هر نوع تغییر ساختاری می‌تواند در عملکرد و بازدهی شرکت تأثیرگذار باشد. این تأثیرات در قیمت سهام شرکت نیز می‌تواند برای شرکت‌های هج فاند فرصت‌های معاملاتی مطلوبی ایجاد کند.

بهترین استراتژی صندوق پوشش ریسک کدام است؟
بهترین استراتژی هج فاند یا صندوق پوشش ریسک بستگی به هدف و ریسک‌پذیری‌ سرمایه‌گذار دارد که در ادامه، به معرفی ۵ استراتژی تأثیرگذار صندوق پوشش ریسک می‌پردازیم:
تنوع سرمایه‌گذاری: صندوق پوشش ریسک می‌تواند از طریق تنوع سرمایه‌گذاری در انواع دارایی‌ها، مانند سهام، اوراق بهادار دولتی، ارزها یا سایر دارایی‌های بدون ریسک، محافظت از سرمایه گذار را افزایش دهد. این استراتژی کمک می کند تا خطرات ناشی از تغییرات قیمت در یک دارایی خاص کاهش یابد.
استفاده از مشتقه‌ها: صندوق پوشش ریسک می تواند از ابزارهای مشتقه مانند قراردادهای آتی، گزینه‌ها و سوپریت‌ها استفاده کند تا ریسک‌های قیمتی را کاهش دهد. با استفاده از این ابزارها، صندوق می‌تواند عقودی را بسته و از آن جهت کاهش خطر قیمت نهایی دارایی استفاده کند.
مدیریت فعال ریسک: مدیر صندوق می تواند با استفاده از تحلیل‌های مالی و فنی، جهت مدیریت فعال ریسک، دارایی‌ها را بر اساس شرایط بازار تعویض کند. این استراتژی به مدیران صندوق اجازه می دهد تا با دقت ریسک را کاهش داده و بهره برداران سرمایه را در طول زمان محافظت کنند.
استفاده از روش‌های انتقال ریسک: صندوق پوشش ریسک می‌تواند با استفاده از روش‌های انتقال ریسک مانند بیمه‌ها، قراردادهای ریسک، یا قراردادهای سوآپ، ریسک را به شرکت‌های بیمه گر، بانک‌ها یا سایر طرف‌های مشارکت کننده در بازار تبدیل کند. این استراتژی می‌تواند به صندوق کمک کند تا بهره برداران را در برابر خطرات ناتوانه کند و سرمایه گذاری مطمئن تری را فراهم سازد.
با این حال، برای انتخاب استراتژی مناسب برای صندوق پوشش ریسک، مهم است فرد تحلیل دقیقی از هدف‌ها، زمان بندی و ریسک‌پذیری داشته باشد. تمامی این ویژگی‌ها برای صندوق‌های پوشش ریسک فرصتی برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند. با توجه به این‌که شرکت‌های هج فاند سرمایه‌های قابل توجهی در اختیار دارند می‌توانند تأثیرات مثبت فراوانی در این بازارهای کوچک ایجاد کنند و به‌تنهایی اقتصاد این بازارها را رونق دهند.

• مهرانا محمدی – خبرنگار
• شماره ۵۲۶ هفته نامه اطلاعات بورس