فرشید ایلاتی کارشناس بازار مسکن در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه برای جلوگیری از فساد و زمین‌خواری، لازم است مسئولین نظارتی بیشتری بر روند تغییر کاربری‌ها و فروش اراضی داشته باشند، اظهار کرد: نباید اجازه داد که افراد سودجو با تغییر کاربری‌ها و فروش اراضی از این فضا بهره‌برداری کنند و اراضی دولتی و عمومی را به صورت غیرقانونی به فروش برسانند.
وی ادامه داد: مسئله دیگر، طولانی بودن فرآیندهای به‌روزرسانی طرح‌های جامع شهری است. این فرآیندها معمولاً مدت زیادی طول می‌کشند و گاهی ممکن است سال‌ها طول بکشد که یک شهر بتواند طرح‌های جدید خود را به تصویب برساند. این تأخیر در تصمیم‌گیری‌ها باعث می‌شود که نیازهای جمعیتی و مسکن به درستی شناسایی نشوند و در نتیجه، ساخت و سازهای غیرمجاز افزایش یابد.
کارشناس بازار مسکن تاکید کرد: با توجه به موارد ذکر شده، باید بپذیریم که این معضل نیازمند زمان و اراده قوی برای حل است. نمی‌توان با انکار یا نادیده گرفتن این موضوع، آن را حل کرد. راه‌حل، در شفافیت، برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت مردم و مسئولان است. باید با توجه به نیازهای واقعی مردم و شرایط موجود، به این مسئله رسیدگی کرد تا از بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی در آینده جلوگیری شود.
وی یادآور شد: ابتدا باید علل شکل‌گیری این سکونتگاه‌های غیررسمی را به دقت مورد تحلیل قرار دهیم، که یکی از دلایل عمده‌ی شکل‌گیری حاشیه‌نشینی، رشد سریع جمعیت در کلان‌شهرها و عدم توانایی برنامه‌ریزی شهری در پاسخ به نیازهای مسکن است. این امر موجب شده که بسیاری از مردم به دلیل هزینه‌های بالای زندگی در داخل شهر، به مناطق حاشیه‌ای مهاجرت کنند، که در نهایت سکونتگاه‌های غیررسمی ایجاد می‌شود.
ایلاتی با بیان اینکه دولت باید به ظرفیت‌های مردمی در بخش مسکن توجه کند تا بتواند از رکودی که گریبان گیر بازار مسکن شده خارج شود، افزود: استفاده از ظرفیت‌های مردمی می‌تواند بازار مسکن را تقویت کند اما این تحقق به شرطی است که دولت بتواند از تمام ظرفیت‌های مردمی به خوبی استفاده کند.
وی با بیان اینکه بلندمرتبه سازی و تراکم بالا یکی از سرنخ‌های مهم مشکلات کلان‌شهرهای کشور است، گفت: بلند مرتبه سازی پیامدهای منفی جبران ناپذیری در پی دارد و تراکم جمعیتی موجب آسیب به کلان‌شهرها شده، به طوری که هم‌اکنون تراکم جمعیتی تهران چند برابر پایتخت‌های مهم جهان است و تراکم بالا و بلندمرتبه‌سازی پیامدهای منفی بسیار زیادی را در شهرها ایجاد می‌کند.
ایلاتی با اشاره به اینکه در اجرای پروژه نهضت ملی مسکن باید از افقی‌سازی استفاده کرد، تصریح کرد: هرچه تعداد طبقات ساختمان بالاتر می‌رود، پیچیدگی‌های ساخت و طراحی اسکلت جهت تحمل فشار بر ساختمان بیشتر می‌شود و از سوی دیگر علاوه بر موارد ذکر شده حمل مصالح هزینه بر تر و پیچیده‌تر خواهد شد و موارد دیگری مانند لوله کشی، برق کاری، ضوابط ایمنی مربوط به ایمنی در برابر حوادث (سیستم اطفای حریق و پله اضطرار) از مواردی است که در ساخت ساختمان با طبقات بالاتر را دشوار می‌کند؛ در صورتی که این موارد در ساخت واحدهای تک طبقه وجود ندارد و موجب صرفه‌جویی در زمان، هزینه خواهد شد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر در تک طبقه سازی امکان ساخت مسکن به روش تدریجی وجود دارد و این روش در پروژه‌هایی مانند نهضت ملی مسکن کاربرد بالایی خواهد داشت، زیرا خانه دار کردن مستأجران و تأمین نیاز مسکنی جامعه حائز اهمیت است و از سوی دیگر در شرایط کنونی خانه دار شدن با روش بلند مرتبه سازی نیازمند توان مالی بیشتری خواهد بود، زیرا تا زمان اتمام ساخت و تصفیه حساب کامل واحد مسکونی به افراد تحویل داده نمی‌شود.
این کارشناس مسکن خاطرنشان کرد: خانه‌های تک طبقه پس از سفت‌کاری و آماده‌سازی نسبی قابلیت تحویل به افراد را دارد و متقاضی می‌تواند به تدریج واحد مسکونی خود را تکمیل کند و از سوی دیگر اکثر مستأجران در راستای خانه‌دار شدن تکمیل و اسکان تدریجی را انتخاب کنند تا اینکه هرگز در مسیر خرید خانه قرار نگیرند. دولت نمی‌تواند با بلند مرتبه سازی به سمت ساخت‌وساز مسکن برود بلکه تنها می‌توان از طریق واگذاری اراضی و پرداخت تسهیلات ساخت متقاضیان را به این بازار سوق داد.