«آرمان امروز» از اصلاح قانون مهریه و عدم زندانی شدن بدهکاران گزارش می‌دهد؛

آرمان امروز – رها معیری: در حال حاضر ۱۲هزار و ۸زندانی جرائم غیرعمد در سطح زندان‌های کشور تحمل حبس می‌کنند که از این تعداد، هزار و ۶۱۳ نفر بابت ناتوانی در پرداخت مهریه، بدهکار شده‌اند و روزهای خود را در بند زندان به شب می‌رسانند.» این آمار را رئیس هیأت امنای ستاد دیه کشور همین چند وقت پیش ارائه داد، آنهم در شرایطی که یکی از ضرب و المثل های ما ایرانیان این است که«چه‌کسی مهریه را داده و چه‌کسی مهریه را گرفته؟» نگرانی از طولانی شدن حضور بدهکاران مهریه در زندان‌های کشور، موجب شد تا در تمام این ‌سال‌ها خیرین برای آزادی این دسته از زندانیان دست به‌کار شوند. اما این در شرایطی است که سکه ۵۲ میلیون تومانی سبب شده که بسیاری از مردان با تهدید زندان، گرفتار دادگاه ها و پدیده شوم طلاق شوند و همین امر کاسبی برخی را رونق داده اند. بر اساس تحقیقی در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از بیش از ۱۲۰۰ زن و مرد متاهل بین ۱۸ تا ۴۰ سال در حدود ۱۲ استان ایران نشان داده شده که میانگین مهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و به اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا است. این پژوهش از رشد سریع میانگین مهریه در دهه ۸۰حکایت داشته، طوری که در عرض پنج سال از میانگین ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه طلا رسیده است. البته مهریه هایی با مبنای ۱۲۴ هزار سکه طلا هم دیده شده است. در ایران برخی مردان به علت ناتوانی در پرداخت مهریه زندانی می شدند، اما بنا بر قانون حمایت از خانواده ۱۳۹۱ که در اسفند ۹۳ اجرا شد، ناتوانی در پرداخت مهریه های بالای ۱۱۰ سکه مشمول زندان رفتن مرد نمی شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط بندی مهریه حذف می‌شود. همچنین در سال ۱۳۹۰ دیوان عالی کشور در رای وحدت رویه‌ای شماره ۷۲۲ پذیرش دادخواست اعسار به شکل دعوای تقابل را هم پذیرفت که به موجب آن فرآیند رسیدگی به اعسار به شدت تسریع یافته و امکان صدور دستور بازداشت بسیار کاهش پیدا کرد. منتقدان اشکالاتی از قبیل امکان دور زدن قانون، تضعیف ضمانت اجرایی و قانونی مهریه، پنهانکاری و مخفی کردن اموال را بر این فرآیند وارد کرده اند.
دیگر کسی برای مهریه به زندان نمی‌رود
نماینده طراح طرح اصلاح قانون مهریه، از تصویب کلیات این طرح در نشست عصر روز گذشته کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی خبر داد. حسینعلی حاجی‌دلیگانی از تصویب کلیات طرح اصلاح موادی از قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و برخی از احکام راجع به مهریه در نشست (یکشنبه، ۲ دی ماه) کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی خبر داد. جزئیات این طرح مورد بررسی قرار خواهد گرفت به نحوی که خروجی آن شرایطی را فراهم کند که زوجین همدیگر را به زندان محکوم نکنند. حاجی‌دلیگانی بیان کرد: معتقدیم با زندانی کردن زوج، زندگی زوجین دوام نخواهد داشت بنابراین در این طرح پیش بینی شده که حقوق زوج و زوجه رعایت، اما از زندانی شدن زوج جلوگیری و به جای حبس محکومیت‌ها و مجازات‌های دیگر اعمال شود که باعث از هم پاشیدگی خانواده‌ها نشود. نماینده مردم شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی توضیح داد: حبس لزوماً به معنای زندانی شدن نیست و ممکن است از پابند الکترونیک استفاده یا نوع دیگری از محکومیت‌ها پیش بینی شود تا زوجی که در پرداخت مهریه تعلل می‌کند، متنبه شود، اما زندگی آنها پایدار بماند.
اظهارنظرات راجع به مهریه
پویا ۲۲ ساله است که یک ماه است همسر خود را عقد کرده . او درباره میزان مهریه همسر خود در گفت و گو با «آرمان» می گوید: ۱۴ سکه مهر همسر من است. در ابتدا خانواده او ۴۰۰ سکه را در نظر داشتند، اما با گفت و گو به توافق رسیدیم. او اظهار می کند: مهریه خوشبختی نمی آورد و نباید مهریه سنگین مانع ازدواج شود. مریم ۳۴ ساله، پنج سالی است که ازدواج کرده است. مهریه او ۵۵۵ سکه است. او در گفت و گو با «آرمان امروز» می گوید: خانواده همسرم با این میزان مهریه مشکلی نداشتند، حتی تعداد مهریه خواهر همسرم هم ۵۰۰ سکه است. او ادامه می‌دهد: مهریه ضامن تداوم زندگی نیست، اما خانواده دختران به علت نگرانی از آینده فرزندنشان ممکن است که زیر بار مهریه پایین نروند، اما باید این را نیز در نظر داشت که نباید مهریه غیر متعارف و سنگین باشد. محسن ۳۷ سال دارد و مراسم عروسی او فرودین سال آینده است. او در رابطه با مهریه در گفت و گو با «آرمان» بیان می کند: مهریه پشتوانه یک زن است، چرا که اگر زندگی مشترک سرانجام خوبی نداشته باشد باید زنان در شرایط سختی قرار نگیرند. به همین دلیل باید حق زن نیز در نظر گرفته شود. میزان مهریه همسر محسن ۱۱۴ سکه است. او ادامه می دهد: خانواده من و همسرم به نظر ما احترام گذاشته و با میزان مهریه مشخص شده مشکلی نداشتند. میثم ۲۸ ساله و مجرد درباره مهریه در گفت و گو با «آرمان امروز» می گوید: «برخی خانواده‌ها از روی چشم و هم چشمی میزان مهریه را بالا می گیرند و این مساله باعث ترس در دل پسران و عدم اقدام برای ازدواج می شود.»

مردان زیر بار مهریه غیرمتعارف نروند

فریده غیرت- حقوقدان: مهریه نامتعارف، مهریه‌ای است که قدرت پرداخت آن وجود ندارد. وقتی یک مرد در زمان عقد، زیر بار یک مهریه‌ای می‌رود که از عهده پرداخت آن برنمی‌آید، هم از نظر شرعی و هم از نظر قانونی ایراد دارد؛ به ویژه از نظر شرعی، مرد تعهدی را قبول می‌کند که ایفای آن برایش مشکل است. من در دفترخانه‌ای حضور داشتم که در حال جاری کردن یک عقد برای یک کارگر ساده محترم بود و مهریه ۱۵۰۰ سکه‌ای در نظر گرفته شد. من به عاقد گفتم که آیا به این جوان توجه کرده‌اید که ۱۵۰۰ سکه را ثبت می‌کنید؟ آیا این جوان یکی از این ۱۵۰۰ سکه را می‌تواند پرداخت کند؟ عاقد که فکر می‌کرد من رقم را پایین می‌دانم، گفت ما رقم‌های بالاتری هم داشته‌ایم. به او گفتم که شما باید مردم را ارشاد کنید؛ این کارگر زحمت‌کشی که درحال عقد است، باید راهنمایی شود و زیر بار دینی نرود که از عهده انجام آن برنمی‌آید. این مساله خلاف شرع و قانون است و نباید قبول کند. کسانی که به این موضوع توجه نکنند، در عمل دچار مشکل خواهند شد.