در سال‌های اخیر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسیاری در بازار بورس کشور عرضه شده و میزان محبوبیت آن‌ها هم روز به روز در حال افزایش است. این صندوق‌ها انواع مختلفی دارند و به همین دلیل، پاسخگوی نیازهای طیف گسترده‌ای از معامله‌گران بازار هستند. هر یک از این صندوق‌ها ویژگی‌های مختلفی دارند و سرمایه‌گذاران باید پس از مشخص کردن اهداف و انتظارات خود، نسبت به تطابق ویژگی‌های صندوق‌ها با اهداف خود اقدام کنند. سپس می‌توانند بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را بیایند.
به همین دلیل در ادامه این مطلب به معرفی مهمترین ویژگی‌های صندوق سرمایه گذاری می‌پردازیم.
ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری
اگر شما هم از سرمایه‌گذاران و فعالان بازار بورس هستید، حتما پیش از انتخاب یک یا چند صندوق برای سرمایه‌گذاری، به موارد زیر دقت کنید:
- سابقه صندوق
- میزان نقدشوندگی
- نوع صندوق از نظر ترکیب دارایی
- نوع صندوق از نظر روش خرید و فروش
- نحوه پرداخت سود
- ریسک صندوق
- بازدهی صندوق
- شفافیت اطلاعات
- تیم مدیریت صندوق
در ادامه به توضیح تمام این موارد می‌پردازیم.
سابقه صندوق
هر صندوق دارای یک سایت اختصاصی است که نتایج عملکرد خود را به صورت مستمر در آن منتشر می‌کند. شما می‌توانید با مراجعه به سایت اختصاصی هر صندوق، عملکرد کلی آن را در دوره‌های زمانی مختلف بررسی کنید. طبیعتا صندوقی که سابقه بهتر و عملکرد بالاتری داشته باشد، اعتبار بیشتری نزد شما پیدا می‌کند و باعث اطمینان خاطر سرمایه‌گذاران می‌شود.
نقدشوندگی
نقدشوندگی یکی از مهمترین معیارهایی است که باید به آن توجه کرد. نقدشوندگی به سهولت و سرعت تبدیل دارایی به پول نقد گفته می‌شود. بنابراین هر چه نقدشوندگی یک صندوق بیشتر باشد، سرعت تبدیل شدن واحدهای آن به پول نقد کمتر خواهد بود.
نوع صندوق از نظر ترکیب دارایی
صندوق‌ها از نظر ترکیب دارایی به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند. به عنوان مثال:
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی (شامل صندوق‌های اهرمی و بخشی)
- صندوق املاک و مستغلات
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی
هر یک از این صندوق‌ها ریسک و بازدهی متفاوتی دارند و برای گروه خاصی از سرمایه‌گذاران مناسب هستند. به عنوان مثال، صندوق‌های بخشی به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بازار توصیه می‌شوند. در حالی که صندوق‌های درآمد ثابت، گزینه‌ای مناسب برای افرادی هستند که در بازارهای مالی تازه وارد هستند و ریسک‌پذیری کمی دارند.
نوع صندوق از نظر روش خرید و فروش
صندوق‌های سرمایه‌گذاری از نظر نحوه معامله به دو نوع صدور و ابطالی و قابل معامله در بورس (ETF) تقسیم می‌شوند. روش خرید و فروش صندوق‌های ETF درست مثل معامله سهام عادی در بازار بورس (از طریق سامانه‌های آنلاین معاملاتی و با کد بورسی) است؛ در حالی که برای معامله صندوق‌های صدور و ابطالی باید به سایت اختصاصی صندوق‌ها مراجعه کرد.
نحوه پرداخت سود
بعضی از صندوق‌ها پرداخت سود دوره‌ای دارند؛ این دوره می‌تواند 1 ماهه، 3 ماهه، 6 ماهه، 1 ساله و… باشد. این در حالی است که بعضی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری، پرداخت سود ندارند و کسب سود در آن‌ها از اختلاف مبلغ خرید و فروش واحدهای صندوق حاصل می‌شود.
ریسک صندوق
هر صندوق با توجه به ترکیب دارایی‌های خود، میزانی از ریسک را متوجه دارایی سرمایه‌گذاران می‌کند. به عنوان مثال، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، ریسک کمی دارند؛ در حالی که صندوق‌های اهرمی ریسک زیادی دارند و مناسب افراد ریسک‌پذیر هستند.
بازدهی صندوق
بازدهی صندوق به عوامل متعددی بستگی دارد. وضعیت بازار، نحوه ترکیب دارایی‌ها و تصمیم‌های مدیریت صندوق همگی از عوامل موثر بر بازدهی صندوق هستند. به عنوان مثال، صندوق‌های اهرمی در دوران رکود بازار، افت شدیدی را تجربه می‌کنند اما در شرایط صعودی، سودی چندین برابر را برای سرمایه‌گذاران به همراه می‌آورند.
لازم به ذکر است سود صندوق‌های با درآمد ثابت، تغییر زیادی نمی‌کند. این صندوق‌ها در تمام طول سال، بازه مشخصی از سود را به سرمایه‌گذاران خود ارائه می‌کنند و به همین دلیل به عنوان صندوق‌های کم ریسک شناخته شده‌اند.
برای بررسی بازدهی صندوق‌ها می‌توانید به سایت اختصاصی هر صندوق یا سایت‌هایی مانند فیپیران مراجعه کنید.
شفافیت اطلاعات صندوق
مدیران هر صندوق باید گزارش عملکرد و بازدهی خود را به صورت دوره‌ای به سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه دهند. سازمان بورس هم این اطلاعات و گزارش‌ها را در سایت‌های مربوطه (مانند کدال) منتشر می‌کند تا در دسترس فعالان بازار قرار بگیرد.
تیم مدیریت صندوق
تیم مدیریت و تحلیل صندوق یکی از عوامل اساسی در انتخاب صندوق است. هرچه تیم مدیریت صندوق حرفه‌ای‌تر و خوش‌سابقه‌تر باشد، اعتماد به صندوق و عملکرد آن در آینده راحت‌تر خواهد بود چرا که یک تیم تحلیل حرفه‌ای می‌تواند حتی در بازار رکودی هم فرصت‌های طلایی را شناسایی کند و با استفاده از این فرصت‌ها، به کسب سود بپردازد.
کلام آخر
صندوق‌های سرمایه‌گذاری گزینه‌ای مناسب برای تنوع دادن به سبد سرمایه‌گذاری و کنترل ریسک پرتفوی هستند. شما می‌توانید پس از بررسی مواردی که در این مطلب به آن‌ها پرداختیم، مانند ریسک و بازدهی صندوق، سابقه و عملکرد آن، ترکیب دارایی صندوق و مواردی از این دست، بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را (که بیشترین سازگاری را با شرایط و نیازهای شما دارد) انتخاب کنید.