کرادفاندینگ در تمام کشورهای جهان فعالند؛ در ایران هم چند سال اخیر این ابزار توسعه بسیار خوبی پیدا کرده است. تمام مراجعی که بخواهند در ایران از حقوق مردم پول جمع کنند نیازمند یک مجوز عاملیت مانند شرکتهای سبد گردان، لیزینگ و یا سایر نهادهای مالی مانند شرکتهای بیمه، بانکها و… هستند که ارتباط مستقیمی با دریافت وجه از مردم را دارند و باید در چارچوب قانون عمل کنند.
ابتدا به ساکن و وقتی این ابزار شکل گرفت و بعد از جلسات و مذاکراتی که از فرابورس آغاز شد موضوع مجوز عاملیتی که نهادهای مالی که در حال استفاده هستند، پیش آمد و برخی نهادهای مالی به عنوان ناظر برای سکوهای تامین مالی جمعی تعیین شدند. در گام بعدی از آنجایی که این پروژهها کوتاه مدت و گاه بازدهی مورد انتظار جذابی دارد برخی از نهادهای مالی به این فکر افتادند که خود سکوهایی را برای تامین مالی جمعی ایجاد کنند. اگر این نهادهای مالی میتوانستند بخشی را به این قسمت اختصاص و از بازدهی حاصل استفاده کنند سرمایهگذاری خود را ایجاد میکردند اما نکته ای که وجود دارد اینکه هر موضوعی که در کشور در حال شکل گیری باشد، معمولا یک بخش نظارتی و قانونمندی سختی میگذاریم که باعث میشود که از یک طرف از مشکلات جلوگیری کند ولی از طرف مقابل مسئله ای دیگر پیش میآورد به عبارتی سرمایهگذارهایی در این پروژهها سرمایهگذاری میکنند که از اساس هم قرار بوده پروژههای کوتاه مدت و پرریسک باشد اما آنها ریسک را در نظر نگیرند، مثلا تضامینی خواسته میشود تا این تامین مالی را انجام دهد که این باعث میشود دامنه گسترش تامین مالی جمعی محدود شود.
اتفاقی که در کشورهای دیگر رخ میدهد به این شکل است که بعضی از افراد با توجه به برند شخصی و جایگاه اجتماعی خود میتوانند برای کارهای فرهنگی، خیریه و … استفاده کنند در حالی که در این بخش محدودیتهایی برای ما وجود دارد به عنوان مثال سرمایهگذاران خیلی ریسک پذیر باتوجه به توان تخصصی که دارند پروژه را ارزیابی میکنند و بر اساس ارزیابی خودشان از پروژه سرمایهگذاری میکنند. سرمایهگذاران برای پروژه و جذب سرمایهگذاری بیشتر بر اساس تضامینی که از سرمایه پذیر میگیرند این کار را انجام میدهند. در کل چالش خیلی جدی غیر از مقررات گذاشته شده و نظارت بیش از حد در کلاس نمیبینم، برآورد این است که این حوزه میتواند با ورود نهادهای مالی روز به روز توسعه بهتری پیدا کند.
- مهدی سوری – کارشناس بازار سرمایه
- شماره ۵۳۸ هفته نامه اطلاعات بورس