**نشانگان شوک سمی: علائم، علل و راه‌های پیشگیری**
نشانگان شوک سمی نوعی مسمومیت خونی است که در اثر سموم آزاد شده از باکتری‌های استافیلوکوکی ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند دستگاه تولیدمثل زنان و دستگاه تنفسی را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، شوک سمی غیرقاعدگی ممکن است افراد در هر سنی و هر دو جنس را درگیر کند، به‌طوری که حدود ۱۵ درصد موارد در مردان گزارش شده است.
### علائم شایع نشانگان شوک سمی
1. تب شدید و ناگهانی در فردی که قبلاً سالم بوده است.
2. استفراغ و اسهال آبکی.
3. بثورات پوستی شبیه آفتاب‌سوختگی.
4. فشار خون پایین.
5. تشنگی بیش از حد.
6. نبض تند.
7. احساس نزدیک بودن مرگ.
8. تغییرات ذهنی مانند منگی.
9. خستگی و ضعف شدید.
10. سردرد.
11. گلودرد.
### علل ایجاد نشانگان شوک سمی
برخی از گونه‌های باکتری استافیلوکوک سمومی تولید می‌کنند که وارد جریان خون شده و علائم ناگهانی ایجاد می‌کنند. خطرناک‌ترین موارد این بیماری معمولاً از استافیلوکوک‌های موجود در مهبل زنانی که از تامپون استفاده می‌کنند، ناشی می‌شود. علاوه بر این، عفونت‌های گلو، پوست، ریه‌ها یا استخوان نیز می‌توانند باعث بروز این بیماری شوند.
### عوامل تشدید کننده بیماری
1. استفاده مداوم یا طولانی از تامپون‌ها (به‌ویژه انواع فوق جاذب) در دوران قاعدگی.
2. عفونت‌های استافیلوکوکی.
3. زنان پس از زایمان.
4. بیماران پس از جراحی، به‌خصوص جراحی بینی.
### راه‌های پیشگیری
1. تامپون‌ها را به‌طور مرتب تعویض کنید و در شب از نوارهای بهداشتی استفاده نمایید.
2. از تامپون‌های فوق جاذب استفاده نکنید و به جای آن از انواع نخی بهره ببرید.
3. در صورت داشتن عفونت پوستی، به‌ویژه در ناحیه تناسلی، از تامپون استفاده نکنید.
4. قبل از قرار دادن تامپون، دست‌های خود را به‌دقت بشویید، زیرا باکتری‌های استافیلوکوک معمولاً روی دست‌ها وجود دارند.
5. در صورت وجود زخم‌های عفونی، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
### عواقب احتمالی بیماری
در صورت تشخیص به‌موقع و درمان فوری، بیشتر بیماران بهبود می‌یابند. با این حال، برخی موارد ممکن است به مرگ منجر شوند.
### درمان نشانگان شوک سمی
آزمایش‌های تشخیصی شامل بررسی‌های آزمایشگاهی خون و کشت مخاطات است. در بسیاری از موارد، بستری فوری در بیمارستان برای دریافت مایعات داخل وریدی و آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است. همچنین، کم‌آبی و کاهش الکترولیت‌ها باید اصلاح شود و مشکلات کلیوی یا قلبی برطرف گردد. در صورت نیاز، حمایت تنفسی مکانیکی نیز انجام می‌شود. تامپون‌ها، دیافراگم‌ها یا سایر اجسام خارجی باید فوراً برداشته شوند.
### داروهای مورد استفاده
1. آنتی‌بیوتیک‌ها، معمولاً به صورت داخل وریدی.
2. مایعات و الکترولیت‌های داخل وریدی.
### فعالیت و رژیم غذایی
پس از بهبود علائم، بیماران می‌توانند فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرند. در دوران بستری، تغذیه داخل وریدی ممکن است لازم باشد، اما پس از بهبودی، رژیم غذایی خاصی نیاز نیست.
### عوارض احتمالی در صورت عدم درمان
1. شوک شدید.
2. نارسایی کلیه.
3. نارسایی احتقانی قلب.
4. مشکلات تنفسی.
5. ریزش مو و ناخن.
6. عود شوک سمی.
7. در موارد شدید، احتمال مرگ تا ۱۵ درصد است.
### چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده علائم نشانگان شوک سمی در خود یا اعضای خانواده، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این بیماری به سرعت پیشرفت می‌کند و نیاز به درمان فوری دارد. همچنین، اگر علائم جدید یا غیرقابل توجیهی مشاهده کردید، مراجعه به پزشک ضروری است، زیرا داروهای مورد استفاده ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.