تحلیل محتوای سخنرانی ترامپ در مراسم تحلیف بسیار حائز اهمیت است. این تحلیل به ما نشان میدهد که در آمریکا چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است. چند نکته کلیدی در این زمینه قابل توجه است:
۱- محتوای سخنرانی نشان میدهد که یک «بازی جدید» در آمریکا برای نوع و شیوه حکمرانی در این کشور و نگاه حاکمان به جهان تعریف شده است. این تعریف حاصل تلاش اندیشکدههای آمریکایی در واشنگتن است. ترامپ این شیوه حکمرانی را هدایت و مدیریت میکند. این بازی جدید نیازمند بازیگران جدید جهانی است که ترامپ قصد دارد با عبور از روی بازیگران قدیمی، آنها را کنار بزند.
در این زمینه، سخنان نخستوزیر فرانسه، فرانسوا بایرو، قابل تأمل است. او گفته است:
– اروپا یا باید در برابر ترامپ بایستد یا شکست بخورد.
– آمریکا قصد دارد از طریق دلار و سیاستهای صنعتی خود، شکل بسیار سلطهگرانهای از سیاست را آغاز کند.
– اگر اقدامی نکنیم، تحت سلطه قرار خواهیم گرفت، خرد خواهیم شد و به حاشیه رانده میشویم.
۲- ترامپ در سخنرانی خود اعلام کرده است: «دوران افول آمریکا به پایان رسیده و عصر طلایی آغاز شده است.» او اعتراف کرده که آمریکا در حال افول است و مأموریت دارد تا این کشور را از فروپاشی نجات دهد. این مأموریت هزینهبر است و این هزینه باید توسط متحدان اروپایی، چین و سایر کشورهای جهان پرداخت شود. این موضع ترامپ را به یک «جیببر جهانی» در نظام بینالملل تبدیل میکند. از همین حالا، رهبران کشورها در حال تعیین تکلیف خود با این پدیده هستند.
۳- نخبگان آمریکایی اعتراف کردهاند که جنگهایی مانند ویتنام، عراق و افغانستان از اشتباهات استراتژیک این کشور بودهاند. آمریکا دیگر حاضر نیست هزینههای لشکرکشیهایی که منجر به شکست میشوند را به تنهایی بپذیرد. در آینده، آمریکا سعی میکند از ورود به جنگها اجتناب کند و اگر مجبور به ورود شود، هزینهها باید توسط متحدانش پرداخت شود.
فرار از افغانستان، تسلیم در برابر اراده حزبالله در لبنان، زانو زدن در برابر حماس در غزه و ناتوانی در برابر یمن نشان میدهد که آمریکا دیگر تمایلی به پذیرش هزینههای جنگ سخت ندارد. اگر هزینهای وجود داشته باشد، آن را در جنگ نرم و جنگ شناختی و آن هم به میزان محدود میپذیرد.
۴- ترامپ در سخنرانی خود گفته است: «آمریکا با بحران بیاعتمادی مردم مواجه است. از مسئولان ایالتها میخواهم از اختیارات خود برای کنترل تورم و کاهش هزینههای زندگی مردم استفاده کنند.»
بازی جدیدی که برای حکمرانی آمریکا تعریف شده، این است که آمریکا دیگر نمیخواهد پول و سرمایه خود را برای ماجراجوییهای نظامی در جهان هدر دهد. این پولها برای بازسازی زیرساختهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در داخل کشور نیاز است تا از فجایعی مانند آتشسوزی لسآنجلس جلوگیری شود و میلیاردها دلار هزینه بر دوش دولت نیفتد.
۵- آمریکاییها هرگز جرئت نکردهاند به ایران حمله کنند، چه در اوج بحران گروگانگیری، چه در دوران دفاع مقدس، چه در ماجراجوییهای داعش و اخیراً در عملیات طوفانالاقصی و شکلگیری جبهه مقاومت. کسانی که در داخل ایران برای امتیاز دادن به آمریکا طبل جنگ علیه ایران را میکوبند و معتقدند که با مذاکرات میتوان تهدید جنگ را برطرف کرد، در حال تکرار یک دروغ تاریخی هستند. آمریکای دوران ترامپ، قصد و توان جنگیدن را ندارد. کل قدرت نظامی آمریکا و ناتو یک طبل توخالی است و این حقیقت در عملیات طوفانالاقصی آشکار شد.
از محتوای سخنرانی ترامپ، «ترس» از جنگ، «هراس» از شکست و پرهیز از «رسوایی» بینالمللی به وضوح دیده میشود. اگر کسی در ایران چشم خود را به این واقعیت ببندد، در واقع خود را به خواب زده است و نمیخواهد بیدار شود.
۶- بازیگران جدید سیاست در آمریکا به این فکر افتادهاند که به مسائل داخلی بیشتر توجه کنند تا از فروپاشی داخلی جلوگیری شود. آنها به دنبال مدیریت هزینهها در خارج و جلوگیری از هدررفت منابع در داخل هستند تا بتوانند افول و فروپاشی را به تأخیر بیندازند. برای تأمین امنیت مراسم تحلیف، ۴ هزار نیروی پلیس و ۸ هزار نیروی گارد ملی در اطراف کاخ سفید و راههای منتهی به آن مستقر شدند تا این پیام را به مردم خود و جهانیان اعلام کنند.