در روزهای اخیر، حادثهای در استان گیلان توجه بسیاری را به خود جلب کرد. گزارشها حاکی از آن است که فردی که به عنوان بلاگر معرفی شده، با هدف جذب مخاطب بیشتر در فضای مجازی، اقدام به آتش زدن یک میل تاریخی در روستای اُمام از توابع شهرستان املش کرده است. این میل که به برج اُمام نیز شهرت دارد، قدمتی حدود ۱۵۰۰ سال دارد و در ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است. این اثر تاریخی در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پس از انتشار تصاویری از آتشسوزی این میل، مسئولان میراث فرهنگی گیلان اعلام کردند که فرد عامل این حادثه توسط نیروهای انتظامی دستگیر شده است.
بر اساس ماده ۵۵۸ قانون مجازات اسلامی، تخریب آثار فرهنگی جرم محسوب میشود و هر فردی که به هر شکلی به بناها، محوطهها یا مجموعههای فرهنگی، تاریخی یا مذهبی ثبتشده در فهرست آثار ملی ایران آسیب وارد کند، علاوه بر جبران خسارات، به حبس از یک تا ۱۰ سال محکوم خواهد شد.
ولی جهانی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان گیلان، در این خصوص اعلام کرد که فرد خاطی پس از بازداشت اولیه، با قرار وثیقه موقتاً آزاد شده است. وی افزود که پرونده این حادثه در حال پیگیری است و تصمیم نهایی در این مورد به رأی دادگاه بستگی دارد.
جهانی درباره میزان خسارت وارد شده به این بنای تاریخی توضیح داد که اگرچه شعلههای آتش به طور مستقیم آسیب جدی به بنا وارد نکردهاند، اما دود ناشی از آتشسوزی فضای داخلی قلعه را فرا گرفته و بخشهایی از دیوارها، آجرها و ملات آن دچار آسیب و دودزدگی شدهاند. هزینه تخمینزده شده برای مرمت و بازسازی این بنا حدود دو میلیارد تومان است و فرد خاطی موظف به پرداخت این هزینه خواهد بود.
وی همچنین تأکید کرد که این نخستین بار است که چنین حادثهای در استان گیلان رخ داده است و برخلاف برخی شایعات، فرد خاطی یک بلاگر نبوده، بلکه یک فرد عادی بوده است.
در پاسخ به سوالی درباره تمهیدات پیشگیرانه برای جلوگیری از وقوع حوادث مشابه، جهانی اظهار داشت که قوانین مشخصی برای حفاظت از آثار تاریخی وجود دارد. بر اساس قانون سال ۱۳۰۹ و قوانین مرتبط، تمامی بناهای ثبتشده ملی یا بناهایی که دارای ارزش تاریخی هستند، تحت حمایت ویژه قرار میگیرند و میراث فرهنگی نیز بر اساس این قوانین اقدامات لازم را انجام خواهد داد.