سال ۹۸ را میتوان یکی از عجیبترین سالهای سینمای ایران در دهههای اخیر دانست. این سال با بحثها و تنشهای همیشگی اکران نوروزی آغاز شد و حواشی زیادی به همراه داشت. تنها چند روز پس از اکران فیلمهای عید و فروکش کردن سیل، تخلفات سازندگان فیلم «رحمان ۱۴۰۰» آشکار شد و این فیلم که پرفروشترین اثر آغاز سال بود، از پرده سینماها پایین کشیده شد. در همین حین، گلایههای مشترک نیروی انتظامی و فیلم «متری شیشونیم» به موضوع داغ محافل تبدیل شد. فیلمسازان نیز با مشاهده کاهش فیلمهای پرفروش در نیمه دوم سال، شاهد خالی شدن سینماها بودند.
تابستان آن سال با بحثهای داغ درباره اکران فیلمهای توقیفی سپری شد و جنجالها حول فیلم «خانه پدری» بالا گرفت. سینما با چند فیلم کمدی چرخید و فیلم «مطرب» روی پرده آمد. امیدها برای نیمه دوم سال به چند فیلم با پتانسیل فروش مانند «جهان با من برقص» معطوف بود، اما اتفاقات آبان، افزایش قیمت بنزین، حوادث دی و بهمن و در نهایت شیوع کرونا ضربهای سنگین به سینما وارد کرد. با وجود این، سینما تلاش قابل تحسینی برای بقا از خود نشان داد.
سال ۹۹ نیز شرایط بدتر شد و سینماها در مجموع کمتر از ۱۰۰ روز فعالیت داشتند.
### کرونا و تأثیر آن بر سینما
در سال ۱۴۰۰، سینما همچنان درگیر کرونا بود، اما اوضاع کمی بهبود یافت. در این سال، سینماها با قیمت بلیت ۳۰ هزار تومان، ۱۵۸ میلیارد تومان فروش داشتند و از یکم تا سیام دی، با جذب ۵ میلیون مخاطب، ۱۲۲ میلیارد تومان فروش ثبت کردند. با این حال، اکران نوروز ۱۴۰۰ یکی از بدترین رکوردهای دو دهه اخیر را به ثبت رساند و هیچ یک از فیلمهای این دوره حتی به فروش یک میلیارد تومان نرسیدند. حتی پس از بازگشایی سینماها، تماشاگران تمایلی به بازگشت به سالنهای سینما نشان ندادند.
سینماگران و سینماداران در آن زمان تأکید داشتند که برای بازگشت مخاطبان، نیاز به یک فیلم پرفروش است. در نهایت، فیلم «دینامیت» از تیرماه اکران شد و با نمایش طولانیمدت، به پرفروشترین فیلم سال ۱۴۰۰ تبدیل شد. این فیلم کمدی اگرچه توانست تا حدی به گیشه سینما جان ببخشد، اما رونق کامل به سینما بازنگشت. با شروع پاییز و تسریع واکسیناسیون، شرایط بهتر شد و فیلمهای بیشتری اکران شدند. بیش از ۲۰ فیلم در این سال روی پرده رفتند، هرچند برخی از تولیدکنندگان در آخرین لحظات از اکران فیلمهای خود منصرف شدند.
سال ۱۴۰۰ شاهد رکوردهای عجیبی در سینما بود، از جمله فروش کمتر از ۲۰۰ میلیون تومانی یک فیلم از مسعود کیمیایی، که یکی از بزرگترین شکستهای کارنامه این فیلمساز به شمار میرود. فیلمهای «دینامیت»، «گشت ۳»، «قهرمان»، «بی همه چیز» و «آتابای» به ترتیب پنج فیلم پرفروش سال بودند.
### سینما در سال ۱۴۰۱
در سال ۱۴۰۱، قیمت بلیت سینما به ۴۵ هزار تومان افزایش یافت و مجموع فروش به ۴۴۹ میلیارد تومان رسید. از یکم تا سیام دی، با فروش ۳۴۲ میلیارد تومانی، ۱۱ میلیون مخاطب به سینما آمدند. با این حال، افزایش قیمت بلیتها وضعیت را بدتر کرد. خانوادهها برای تماشای فیلم در سینما باید هزینههای زیادی متحمل میشدند، بهطوری که هزینه یک خانواده چهارنفره به بیش از ۳۰۰ هزار تومان میرسید. تغییرات اقتصادی دولت نیز نگاه مردم به سینما را تغییر داد و رفتن به سینما از فهرست تفریحات بسیاری از افراد حذف شد.
نیمه اول سال ۱۴۰۱ با اکران فیلمهای کمدی همراه بود و دو فیلم «انفرادی» و «سگبند» در صدر جدول فروش قرار گرفتند. در مقابل، چهار فیلم اجتماعی «علفزار»، «دوزیست»، «ابلق» و «تیتی» مجموعاً کمتر از ۲.۵ میلیون مخاطب داشتند. با این حال، ناآرامیهای پاییز ۱۴۰۱ تأثیر منفی زیادی بر سینما گذاشت و تنها ۲.۱ میلیون نفر در این دوره به سینما رفتند.
### سال ۱۴۰۲ و سلطه کمدی
در سال ۱۴۰۲، قیمت بلیت سینما به ۶۰ هزار تومان افزایش یافت و مجموع فروش به ۴۴۴ میلیارد تومان رسید. در این سال، ۲۶ میلیون مخاطب به سینما رفتند. با این که دیگر خبری از کرونا و ناآرامیهای اجتماعی نبود، سینمای ایران شاهد رشد مناسبی در تعداد تماشاگران و فروش بود. با این حال، سلطه فیلمهای کمدی بر گیشه سینما همچنان ادامه داشت. شش فیلم پرفروش سال ۱۴۰۲ همگی کمدی بودند، در حالی که در سال ۹۷، فیلمهای غیرکمدی مانند «به وقت شام»، «لاتاری» و «مغزهای کوچک زنگ زده» نیز در میان پرفروشها قرار داشتند.
در سال ۱۴۰۲، انتشار غیررسمی فیلمهایی مانند «برادران لیلا»، «خط فرضی»، «جنگ جهانی سوم»، «تفریق»، «بیرویا»، «اورکا»، «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا»، «شب، داخلی، دیوار» و حتی نسخه بیکیفیت فیلم «فسیل» در شبکههای اجتماعی واکنشهای زیادی را برانگیخت.
### سال ۱۴۰۳ و رکورد ۳۰ میلیون مخاطب
در سال ۱۴۰۳، سینما با قیمت بلیت ۸۰ هزار تومان، ۳۰ میلیون مخاطب و فروش ۱۷۳۵ میلیارد تومانی را تجربه کرد. نکته جالب این است که نیمی از این آمار متعلق به چهار فیلم «تگزاس ۳»، «۷۰سی»، «زودپز» و «تمساح خونی» است. این چهار فیلم مجموعاً ۱۵ میلیون مخاطب داشتند. در مقابل، ۴۹ فیلم دیگر تنها ۵ میلیون مخاطب جذب کردند.