«استیون ویتکاف»، نماینده ویژه دونالد ترامپ در منطقه، به عنوان مسئول پرونده ایران در دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ منصوب شده است. تحلیلگران این اقدام را نشانه‌ای از تمایل ترامپ برای آزمایش رویکرد دیپلماتیک با ایران دانسته‌اند.
بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، در شامگاه پنجشنبه، استیون ویتکاف را به عنوان مسئول پرونده ایران معرفی کرد. این خبر توسط «باراک راوید»، خبرنگار اسرائیلی پایگاه خبری «آکسیوس»، و با استناد به چهار مقام آمریکایی تأیید شد. راوید در گزارش خود اشاره کرد که این تصمیم ترامپ نشان‌دهنده تمایل او برای پیگیری دیپلماسی با ایران و دستیابی به یک توافق جدید هسته‌ای است.
همچنین، نشریه «فایننشال‌تایمز» در گزارشی مشابه، این اقدام ترامپ را نشانه‌ای از قصد او برای آزمودن دیپلماسی با ایران تفسیر کرد. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که پیشتر «مارکو روبیو»، وزیر امور خارجه آمریکا، در جلسه استماع خود اعلام کرده بود که دولت آمریکا باید برای مذاکره با ایران آماده باشد. روبیو تأکید کرد که هر توافقی که به ثبات و امنیت منطقه کمک کند و منافع واقع‌بینانه آمریکا را تأمین نماید، باید مورد استقبال قرار گیرد.
در همین حال، «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در حاشیه نشست داووس اعلام کرد که با دولت ترامپ درباره توافق با ایران تماس گرفته و امیدوار است به زودی با دولت دوم ترامپ تعامل کند. گروسی همچنین ابراز امیدواری کرد که توافق جدیدی بین ایران و آمریکا در دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ منعقد شود و آمادگی خود را برای مشارکت در چنین توافقی اعلام کرد.
از سوی دیگر، ترامپ اخیراً افرادی مانند «برایان هوک»، نماینده ویژه سابق آمریکا در امور ایران، را از سمت خود برکنار کرده است. برخی منابع دلیل این برکناری را ادعای هوک درباره تصمیم ترامپ برای اعمال فشار حداکثری علیه ایران، پیش از بررسی تمامی گزینه‌های دیپلماتیک، عنوان کرده‌اند. هوک که از چهره‌های تندرو در سیاست‌های آمریکا نسبت به ایران محسوب می‌شد، در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ نقش مهمی در اجرای سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران داشت.
این تحولات در حالی رخ می‌دهد که ایران، علیرغم خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، به تعهدات خود پایبند بوده است. ایران تنها پس از یک سال و نیم تحمل تحریم‌ها و عدم پایبندی شرکای اروپایی به تعهداتشان، اعلام کرد که در چند گام از تعهدات داوطلبانه خود در چارچوب توافق هسته‌ای فاصله می‌گیرد. این اقدام ایران، که مطابق با بند ۳۶ برجام و با اطلاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شده، واکنشی مشروع به نقض تعهدات طرف‌های دیگر توافق بوده است. مقامات ایرانی تأکید کرده‌اند که در صورت بازگشت تمامی طرفین به اجرای تعهداتشان، این اقدامات بازگشت‌پذیر خواهد بود.
مذاکرات وین در دوره ریاست‌جمهوری جو بایدن برای احیای توافق هسته‌ای به نتیجه نرسید، اما ایران اعلام کرده است که در صورت وجود اراده سیاسی از سوی طرف‌های دیگر، آماده نهایی کردن توافقی برای لغو تحریم‌ها است.