بازار مشتقه در جهان جذابیت بسیار زیادی برای سرمایه گذاران دارد که در سال‌های اخیر نیز با تلاش های فعالان بازار سرمایه در ایران هم به مرور جایگاه مناسبی در بازار یافته است. در سال گذشته با وجود رکود در بازار سرمایه استقبال خوبی از ابزار مشتقه در بازار سهام به خصوص اوراق اختیار صورت گرفت و حجم معاملات این اوراق بسیار افزایش یافت. افزایش تعداد فعالان در بازار مشتقه فرصت خوبی برای بورس انرژی فراهم می‌آورد تا با فراهم سازی بستری مناسب و معرفی خدمات و امکانات در این حوزه، بخشی از فعالان این بازار را به خود جذب کند.
با توجه به اینکه عمده فعالان در بازار مشتقه ایران به تازگی شروع به فعالیت در این بازار کرده‌اند فرصت خوبی برای معرفی سایر ابزارهای مشتقه خارج از بازارهای سهام به این افراد وجود دارد که بورس انرژی نیز می‌تواند با برگزاری نشست‌ها و جلسات آموزشی و معارفه ابزارهای مشتقه فعال در بورس انرژی را نیز به این افراد معرفی کند. البته در سال اخیر تلاش خوبی از سوی شرکت بورس انرژی در خصوص فعالسازی بازار مشتقه در بورس انرژی صورت گرفته و برای مثال در سال ۱۴۰۳ اوراق آتی نفت خام سنگین با نماد (جنفتگ) و اوراق آتی میعانات گازی با نماد (جمیعا) منتشر شده، اما به نظر می‌رسد مهمترین مسئله برای جذب سرمایه گذاران جدید بازار ثانویه و فرآیند کشف قیمت دارایی پایه در این نماد ها بوده است. نفت و میعانات گازی ایران محصولاتی هستند که در بازار آزاد به سهولت قابل معامله و کشف قیمت نیستند و معاملات گواهی سپرده این محصولات نیز از عمق لازم برخوردار نیستند.
بر این اساس سرمایه گذاری در اوراق مشتقه بر پایه این دارایی‌ها جذابیت لازم را ندارد، به نظر می‌رسد اولین قدم برای توسعه ابزار مشتقه در بورس انرژی تقویت معاملات بازار ثانویه دارایی‌های پایه مثل گواهی‌های سپرده و گواهی‌های صرفه جویی منتشر شده در بورس انرژی باشد که در ادامه بتوان بر مبنای این دارایی‌ها حجم معاملات در بازار مشتقه را نیز بالا برد که البته در حال حاضر هم شاهد تلاش‌های شرکت بورس انرژی و پیگیری‌های لازم در این خصوص هستیم که امیدوارم هرچه سریعتر به ثمر بنشیند.
- رضا سبزعلی پور – معامله گر بازار سهام کارگزاری پیشرو
- شماره ۵۴۹ هفته نامه اطلاعات بورس