ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، با بررسی نقشهای که پیشتر محرمانه بود و نشاندهنده ذخایر عظیم عناصر کمیاب و سایر مواد معدنی حیاتی این کشور است، تلاش کرده تا دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، را برای حمایت از اوکراین در قبال دسترسی به این منابع ترغیب کند. ترامپ که پیشتر وعده داده بود جنگ در اوکراین را به سرعت پایان دهد، اخیراً اعلام کرده که در ازای حمایت مالی از تلاشهای جنگی کییف، خواهان دسترسی به عناصر حیاتی کمیاب و سایر مواد معدنی اوکراین است.
زلنسکی در اظهارات خود تأکید کرد که اوکراین به تضمینهای امنیتی از سوی متحدانش نیاز دارد و گفت: «اگر صحبت از معامله است، پس بیایید معامله کنیم. ما موافق آن هستیم.» اوکراین در پاییز گذشته طرحی به نام «پیروزی» را ارائه کرد که هدف آن پایان دادن به جنگ و قرار دادن اوکراین در موقعیت قوی برای مذاکره با مسکو بود. در این طرح، ایده باز کردن منابع معدنی حیاتی اوکراین به روی سرمایهگذاری متحدان نیز مطرح شد.
به گفته زلنسکی، کمتر از ۲۰ درصد از منابع معدنی اوکراین، از جمله حدود نیمی از ذخایر عناصر کمیاب این کشور، در مناطق تحت اشغال روسیه قرار دارد. عناصر کمیاب در ساخت آهنرباهای قوی، موتورهای الکتریکی و لوازم الکترونیکی مصرفی اهمیت بالایی دارند. او تأکید کرد که باید از منطقه بسیار غنی از مواد معدنی در دنیپرو، واقع در مرکز اوکراین، محافظت شود.
نیروهای روسی ماههاست که در شرق اوکراین پیشروی میکنند و منابع عظیمی از نیرو و تجهیزات خود را به این تهاجم اختصاص دادهاند. در مقابل، ارتش اوکراین که از نظر نیرو و تجهیزات کوچکتر است، با کمبود سرباز و نگرانی درباره تأمین تسلیحات از خارج مواجه است.
زلنسکی نقشهای را نشان داد که ذخایر معدنی متعدد اوکراین، از جمله یک نوار گسترده در مناطق شرقی که حاوی عناصر کمیاب است، را مشخص میکرد. حدود نیمی از این نوار در سمت روسیه از خطوط مقدم فعلی قرار دارد. او همچنین گفت که اوکراین بزرگترین ذخایر تیتانیوم اروپا را دارد که برای صنعت هوانوردی و فضایی ضروری است. منابع اورانیوم نیز در اوکراین به وفور یافت میشود که برای انرژی هستهای و سلاحها استفاده میشود.
اوکراین به سرعت رویکرد سیاست خارجی خود را برای هماهنگی با دیدگاه معاملهگرایانه ترامپ تغییر داده است. زلنسکی تأکید کرد که اوکراین منابع حیاتی خود را «واگذار» نمیکند، بلکه به دنبال مشارکت سودمند متقابل برای توسعه مشترک این منابع است. او گفت: «آمریکاییها بیشترین کمک را به ما کردهاند، بنابراین باید بیشترین سود را ببرند. آنها در این زمینه از اولویت برخوردارند.»
زلنسکی همچنین گفت که روسیه از طریق بررسیهای زمینشناسی دوران شوروی، به طور دقیق میداند که منابع حیاتی اوکراین در کجا قرار دارند. اوکراین و کاخ سفید در حال بررسی ایده استفاده از سایتهای ذخیرهسازی عظیم گاز زیرزمینی اوکراین برای ذخیره گاز طبیعی مایع ایالات متحده هستند. زلنسکی گفت: «ما آماده عقد قرارداد برای عرضه گاز طبیعی مایع به اوکراین هستیم و پس از آن قطب توزیع این گاز برای کل اروپا خواهیم بود.»
این مصاحبه چند روز پیش از کنفرانس امنیتی مونیخ انجام شده که فرستاده ویژه ترامپ در امور روسیه و اوکراین نیز در آن شرکت خواهد کرد. زلنسکی تأکید کرد که ضروری است قبل از ملاقات ترامپ با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، به طور حضوری با ترامپ دیدار کند. در غیر این صورت، به نظر میرسد که ملاقات آنها «گفتوگویی درباره اوکراین بدون حضور اوکراین» خواهد بود.
ترامپ نیز اعلام کرد که ممکن است هفته آینده با زلنسکی دیدار کند و گفت که همیشه با پوتین «روابط خوبی» داشته است. او در مورد جنگ اوکراین گفت: «از جنبه انسانی، دوست دارم این جنگ به پایان برسد؛ این یک جنگ مضحک است.» ترامپ همچنین گفت که میخواهد با زلنسکی درباره امنیت داراییهای اوکراین، از جمله مواد معدنی کمیاب، گفتگو کند و در ازای حمایت ایالات متحده، خواستار «چیزی به همان اندازه ارزشمند» است.
به گفته رئیس دفتر زلنسکی، اوکراین مشتاقانه در انتظار سفر کیت کلوگ، فرستاده ویژه ترامپ به این منطقه است. زلنسکی اولویت اصلی خود از دیدار با ترامپ را طرح نیاز اوکراین به دریافت تضمینهای امنیتی به عنوان بخشی از هرگونه معامله برای جلوگیری از حمله مجدد روسیه عنوان کرده است.
تلاشهای ترامپ برای صلح در حالی صورت میگیرد که نیروهای روسیه مرکز مهم لجستیک اوکراین، پوکروفسک، را تهدید میکنند.